Violence Against Women in National Press With Statistical Data

• Author: Ayhan UÇAR
• Pages: 315-364

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt:7 Sayı:2 Yıl 2016 315

İSTATİSTİKÎ VERİLERLE ULUSAL BASINDA

KADINA KARŞI ŞİDDET

Ayhan UÇAR

ÖZET

Kadına karşı şiddet, günümüzde giderek artan bir oranda gündemi işgal etmeye

başlamış ve artık insan hakları bağlamında sözü edilen temel bir kavram haline gelmiştir.

Ulusal ve uluslararası belgelerdeki kadına yönelik şiddet tanımları incelendiğinde, yapılan

tanımların şiddetin sadece fiziksel boyutunu değil, aynı zamanda psikolojik, cinsel ve

ekonomik olmak üzere farklı türlerini de kapsadığı görülmektedir. Bu çalışmada da kadına

yönelik şiddet, yapılan uluslararası antlaşmaların içeriğinin irdelenmesi, iç hukuka nasıl

yansıdığının incelenmesinin yanında istatistiki verilerle de desteklenerek sosyolojik

boyutuyla beraber ele alınmıştır. Toplumun da en önemli yapı taşlarından birinin aile

olduğu düşünüldüğünde, bu çalışma aile kavramının öğretide nasıl ele alındığını da tahlil

etmektedir.

Anahtar Kelimeler: Kadın, Şiddet, Kadına Karşı Şiddet, Aile, Eş.

VIOLENCE AGAINST WOMEN IN NATIONAL PRESS

WITH STATISTICAL DATA

ABSTRACT

Violence against women, increasingly started to come to the fore nowadays and

finally became a fundamental concept within the context of human rights. When some

definitions of the term of violence against women that are situated in national and

international documents are examined, it is seen these d efinitions involve not just the

physical aspect of violence, also involve psychological, sexual, economical and some other

types of it. In this paper, the term of violence against women is considered with an

examination of international treaties’ conten t, transposition to domestic law and some

statistical data together with its socio logical aspect. When it is taken into account that

family is one of the significant elements of the society, this study also analyzes h ow the

term of family is examined in the literature.

Keywords: Woman, Violence, Violence Against Women, Family, Spouse.

 Yrd. Doç. Dr. Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı

Öğretim Üyesi.

Ayhan UÇAR

316 İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt:7 Sayı:2 Yıl 2016

GİRİŞ

Tarihin bütün süreçlerinde Türk milleti sahip olduğu değerleri

itibarıyla aileye ve özellikle de kadına çok büyük önem vermiş ancak

toplumsal yaşamda bu değer özellikle 21. yüzyılın ilk çeyreğinde

kadınlarımıza bire bir karşılık olarak yansımamıştır. Günümüzde kadın

insan hakları ve kadına karşı şiddet, aile içi şiddet ulusal ve uluslararası

alanda bütün ülkelerin en önemli sorunlarından birisini oluşturmaktadır.

Sorunun ve çözümünün siyasi, sosyal, ekonomik, kültürel, coğrafi ve

eğitsel birçok boyutu bulunmaktadır. Kökeninde başta kadına karşı bakış

açısı kaynaklı olmak üzere, yasal düzenlemelerdeki eksiklik ve

yetersizlikler ülkemizde

1

ve dünyada birçok kadının şiddet görmesine

sebep olmaktadır

2

. Bu şiddet ne yazık ki sadece kadınla sınırlı

kalmamakta, diğer aile bireylerine de doğrudan veya dolayısıyla

yansımakta, aile içerisinde yaşayan diğer bireyler ve özellikle de çocuklar

bu şiddetten büyük zararlar görmektedirler

3

. Yapılan araştırmalar

1

Ailenin korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair kanunun yürürlüğe

girdiği tarihten bu yana geçen 1,5 yıllık sürede 128 kadın eşi tarafından öldürüldü. 92

erkek de şiddet olaylarında hayatını kaybetti. 2013’ ün ilk yedi ayında 43 bin aile içi

şiddet vakası yaşandı. Mağdurların çok büyük bir bölümünü yine kadınlar oluşturdu.

Çocuklar ve yaşlı ebeveynler de mağdur olarak kayıtlara geçti. Şiddet türleri arasında,

darp, yaralama ve cinsel taciz ilk sırada yer aldı. ‘7 Ayda 43 bin Aile İçi Şiddet’, Bugün

Gazetesi, 30 Ağustos 2013, s.1,5.

2

“Dünya genelinde kadına karşı şiddeti yansıtan çarpıcı istatistikler bulunmaktadır. Bu

bağlamda Avrupa Konseyi, 16 - 44 yaş arası kadınların ölüm ve sakatlanmalarının asıl

sebebinin aile içi şiddet olduğuna ve bunun kanser ya da trafik kazalarındaki ölüm ve

sakatlanma oranının bir hayli önünde yer aldığına dikkati çekmiştir. BM Kadına Yönelik

Şiddet Özel Raportörünün raporlarına göre 1999’da ABD’de aile içi şiddete uğrayanların

%85’ini kadınlar oluşturmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), öldürülen kadınların

yaklaşık % 70 ’inin faillerinin erkek partnerleri olduğunu rapor etmiştir”. Bk., KOÇAK,

Mustafa, Oturum Açılış Konuşma Metni, Kazancı Hukuk Dergisi, Yıl:2012, C.8, S.97-

98, Ekim 2012, 43. Bu konuda ileride ayrıntılı olarak bilgi verilecektir. Bk., İkinci

Bölüm, III. Kadına Karşı Şiddetin Yaygınlığı, (Türkiye’de ve Dünya’ da).

3

Çocuklara yönelik şiddet ülkemizde en çok çocuk istismarı şeklin de görülmekte ve yılda

en az 150 bin çocuk cinsel istismara maruz kalmaktadır. Bunların yüzde 60’ı kız

çocukları yüzde 40’ı ise erkek çocuklarından oluşmaktadır. Uzmanlara göre ise bu çocuk

istismarının ancak %10’u adli makamlara yansımakta diğerleri karanlık altında

kalmaktadır. Bu korkutucu sonuçlarla hâlihazırda Türkiye uluslararası alanda çocuk

istismarı konusundaki sıralamada 3. Sırada yer almaktadır. ‘Çocuk İstismarına Karşı

Broşür’, Haber Türk Gazetesi, 22 Aralık 2012, s. 20; Genç Hayat Vakfı’nın 49

ilköğretim okulunda yaptığı araştırma, sokaklara taşan şiddetin kaynağının ev olduğunu

ortaya koydu. Araştırmaya göre 1 00 çocuktan 73’ü en az bir kez duygusal ya da fiziksel

İstatistiki Verilerle Ulusal Basında Kadına Karşı Şiddet

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt:7 Sayı:2 Yıl 2016 317

neticesinde Türkiye’de her iki çocuktan birinin şiddete maruz kaldığı

tespit edilmiştir. Şöyle ki; “aile içi şiddetten en fazla etkilenen kuşkusuz

çocuklar olmaktadır. Ailede kim, kime uygularsa uygulasın, hangi yaşta

olurlarsa olsunlar şiddetten en çok çocuklar etkilenmektedirler. Fiziksel

istismar çocuğun sosyal, bilişsel, duygusal ve davranışsal gelişiminde

uzun vadeli büyük hasarlar yaratmaktadır”

4

. Şiddet, bir yandan aile içinde

yaşayan kadını bir yandan çocuğu ve diğer aile bireylerini, diğer yandan

da aile ve toplumu vurmaktadır.

Kadına karşı şiddet olgusu dünyada ve özellikle ülkemizde, uzun

yıllar özel yaşam ve aile mahremiyeti içerisinde algılanmış ve bu nedenle

de gerek uluslararası gerekse ulusal düzeyde, kadının insan hakları

gündemine geç girmiştir. Ulusal ve uluslararası düzeyde 1980’li yıllarda

görünüm kazanan bu olgu ancak 1990’lı yıllardan sonra toplumsal bir

sorun ve insan hakkı meselesi olarak görülmeye ve gündeme gelmeye

başlamıştır. Kadın - erkek eşitliğinin sağlanması ve aile içi şiddetle

mücadele konusunda verilen uluslararası taahhütler, kadın insan hakları

konusundaki ulusal ve uluslararası alanda yaşanan gelişmeler, kadın

hakları ve kadına yönelik şiddete karşı duyarlılığın artmasına ve bu alanda

farklı politikaların üretilmesine vesile olmuştur.

Ailenin korunması ve kadına karşı şiddet sorununun siyasî, sosyal,

ekonomik, kültürel, coğrafî ve eğitsel birçok boyutu bulunmaktadır.

Ülkemiz ve dünya için bu devasa sorunun çözümü; özelikle görsel ve

yazılı basın kullanılmak suretiyle eğitici ve aydınlatıcı tarzda, bilimsel

olarak hazırlanmış anket ve istatistikî çalışmalarla desteklenmiş ulusal ve

uluslararası uzun soluklu, kapsamlı çalışmaların yapılmasını

gerektirmektedir.

Çalışmamızda hangi türde olursa olsun şiddet eylemlerinin en fazla

mağduru konumunda bulunan kadın dikkate alınmak suretiyle, özellikle

şiddete maruz kalıyor. Birçok çocuk için evi ne yazık ki sığınacağı ve sevgi görec eği bir

yuva olmaktan uzak. Araştırmada yer verilen rakamlara göre, çocukların % 73.4’ü en az

bir kez duygusal veya fiziksel şiddet yaşıyor, % 67.9’u en bir kez duygusal, % 37’i en az

bir kez fiziksel, % 25.7 ihmal edildiğini dü şünüyor ve % 13.4’ü de evdeki diğer

çocuklardan şiddet görüyor. İhmal edilme algısı ise erkekler de kızlardan daha yoğun

olarak hissedilmekte bunun sebebi de ailelerin erkek çocuklarla duygusal ilişkilerini

daha sınırlı tutmaları neticesine varılmıştır. ‘Her 100 Çocuktan 73’ü Evde Şiddet

Görüyor’, Haber Türk Gazetesi, 23 Nisan 2012, s.17.

4

Ayrıntılı bilgi için bk., “Türkiye’ de Her İki Çocuktan Biri Şiddete Maruz Kalıyor”.

Hürriyet Gazetesi, 16 Haziran 2012, s. 6