Varol(a)mayan Ideal: Yurt.

• Author: Karahasan, Hakan
• Position: Book review

Varol(a)mayan Ideal: Yurt

Bernhard SCHLINK

Yurt Utopyadir. Cev. Niyazi Kizilyurek & Huseyin Tuccar, Limasol, Heterotopia Yayinlan, 2017, 51 sayfa, ISBN:

9789963222094

Bernhard Schlink her ne kadar dunya capinda bir yazar olarak bilinse de, ayin zamanda hukukcu ve dusunur kimlikleri ile Almanya'nin onde gelen entelektuellerinden birisidir. Almanya'nin gecmisi ve bu gecmisi irdelerken donem icinde bulunan 'siradan insanlar'in hayatindan bir ornek olarak yazmis oldugu Okuyucu romani ile dunya capinda unlenen Schlink, belirtildigi uzere, salt bir edebiyatci degil, ayni zamanda bir hukukcu ve onemli bir entelektueldir.

Yurt Utopyadir, Schlink'in 16 Aralik 1999'da Berlin'de "The Place of Heimat" basligiyla yapmis oldugu sunumun genisletilmis bir hali. Kitabin konusuna gecmeden, kitabin Turkce cevirisinde bulunan bir 'ilk'i belirtmekte fayda var: Turkceye yapilan cevirilere bakildiginda, Kibris'ta yapilan ceviriler genellikle "yerel konular (Kibris)" uzerine odaklanmis olup, evrensel konularda kaleme alinan calismalar soz konusu oldugunda pek bir calisma goze carpmamaktadir. Schlink'in bu eseri ile belki de ilk defa evrensel bir konuda baska bir dilde yayimlanmis bir eserin, telifi ile once Kibris'ta Turkceye cevrilip, Turkce dilinde okuyucularla bulusmasi gibi bir durum gerceklesiyor. Eseri Turkceye Kibris Universitesi'nden Profesor Niyazi Kizilyurek ile Huseyin Tuccar cevirdi. Belki de kulturel anlamda merkez-cevre iliskisinde baslayacak olan degisimin ilk adimlarindan birisi olarak nitelendirilebilecek bir ceviri Schlink'in calismasi.

Ceviriye yazdigi "Onsoz"de konuyu acimlarken Kibris'taki durumu da irdeleyen Kizilyurek, Schlink'in isaret ettigi celiskili bir tanima sahip olan ve bir hak olsa da yurdu yurt yapan onemli bir unsur olan milliyetciligin bir tehlike oldugunu belirtirken, birbirini taniyan cemaatlerden olusan cogulcu bir yurt anlayisinin adadaki cozume katki koyabilecek bir unsur olabilecegini ifade ediyor. Calismasina Almanya'da yasayan Almanlarin kendilerini surgunde hissettiklerine deginerek baslayan Schlink'e gore, bu durum gunumuzde sadece Almanlara ozgu bir durum degil, kuresel bir olgu. Surgunde olma ve yabancilasma hissine bakildiginda; azinliklarin cogunluga, erkek egemen yapida kadinlara, genclik ve tuketim kulturunde yaslilar, kisacasi, cogunlukta olmayan gruplarin icinde bulunduklari ortama veya duruma bir turlu ait ol(a)mama hissi one cikmakta. Kuresellesmenin "yan etkileri'nin bizzat kuresellesmeyi savunan (ornegin...