Turkish code of obligations and the transfer of contract in the principles of ole lando

• Author: Nevin MERAL
• Pages: 328-351

Nevin MERAL

328 İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 5 Sayı:1 Yıl 2014

TURKISH CODE OF OBLIGATIONS AND THE TRANSFER OF

CONTRACT IN THE PRINCIPLES OF OLE LANDO

ABSTRACT

Although the concept of Transfer of Contract was not clearly

regulated in the previous Code of Obligations in Turkey, it was accepted

in the doctrine and the Appeal Court Decisions in line with the need

in practice. However, this institution has been legally regulated in the

Turkish Code of Obligations numbered 6098 and it includes some new

terms which are different from the previous application in some ways.

While the Turkish Code of Obligations numbered 6098 has clarified some

issues that were discussed in the doctrine before, there are still some

issues and attached to the Code. This paper will examine how Principles

of European Contract Law handles this institution, what controversial

issues exist in Turkish law and it will finally examine the solutions

offered.

Keywords: Transfer of Contracts, Ole Lando Principles, Principles

of European Contract Law, Code of Obligations numbered 818, Turkish

Code of Obligations numbered 6098

GİRİŞ

Sözleşmenin devri, eski Borçlar Kanununda

1

düzenlenmemesine

karşın gerek doktrinde gerekse Yargıtay kararlarında kabul edilmekte ve

uygulamada da başvurulan bir yol olarak kullanılmaktaydı. Sonrasında ise

yeni 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun

2

yürürlüğe girmesiyle birlikte

bu kurum yasal bir düzenlemeye kavuşturulmuştur. Söz konusu yasal

düzenleme sonrasında hala bazı sorunları mevcut bulunan bu yeni

kurumun bazı şartlarında değişiklikler olmuş ve kanunda boşluklar

1

22.04.1926 tarihli ve 818 Sayılı Borçlar Kanunu, 29.04.1926 tarihli ve 359 sayılı Resmi

Gazete’de yayımlanmıştır.

2

11.01.2011 tarihli ve 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu, 04.02.2011 tarihli ve 27836

sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Türk Borçlar Kanunu ve Ole Land İlkeleri’nde Sözleşmenin Devri

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 5 Sayı:1 Yıl 2014 329

bulunması ihtimali doğmuştur. Ancak bu boşlukların giderilmesi için

hangi hükümlere başvurulacağına ilişkin kanunda bir atıf bulunmamakta

ve bu noktada da uluslararası düzenlemelerden ayrılmaktadır. Avrupa’da

birçok ülkede uygulamada kabul edilen bu kurumun yasal anlamda

dayanağı birkaç Avrupa ülkesi dışında bulunmamakta olmasına rağmen

bazı uluslararası metinlerde düzenlenmiştir. Yeni Borçlar Kanunu

hazırlanırken söz konusu metinlerden ne kadar yararlanıldığı da ancak bu

uluslararası metinlerde sözleşmenin devrinin nasıl düzenlendiği

incelenerek anlaşılabilecektir. Ancak tüm uluslararası metinler arasında

Avrupa Medeni Kanunu olma amacıyla hazırlanmış ve restatement olarak

nitelenebilecek olan Avrupa Sözleşme Hukuku İlkeleri (Ole Lando

İlkeleri, bundan sonra İlkeler veya ASHİ),

3

Avrupa Birliği (AB) birçok

ülkede uygulanan ticari teamülleri ve lex merca toria’yı ortaya koyduğu

için ayrıca önem arz etmektedir. Dolayısıyla çalışmanın içeriği

bağlamında bu çalışmada TBK’da sözleşmenin devri kurumunun

düzenlenmesinde bu metinler arasından sadece İlkelerin herhangi bir

etkisinin olup olmadığı araştırılacaktır.

Sözleşmeler hukuku alanında Avrupa’da var olan şu anki

düzenlemeye göre uluslararası sözleşmelere dair çıkan uyuşmazlıklara

uluslararası özel hukuk kurallarının göstermiş olduğu ulusal hukuk

uygulanmaktadır. Bu hususta 1980 tarihli Roma Anlaşması esas alınmakta

ve uyuşmazlığa uygulanacak ulusal hukuk bu şekilde belirlenmektedir.

4

Ancak AB Komisyonu, 11 Temmuz 2001 tarihinde bir bildiri ile hem AB

Konseyine hem de AB Parlamentosuna sözleşmeler hukuku alanında da

bölgesel çapta bir düzenleme yapılması ve ASHİ’ne dair görüşlerini

sunmuştur.

5

AB Komisyonu aynı zamanda bu hukuk dalında karşılaşılan

3

Ole Lando başkanlığında 1982’de oluşturulan Lando Komisyonunun çalışmaları sonucu

Avrupa Sözleşme Hukuku İlkeleri (Principles of European Contract Law)’nin birinci

bölümü 1995, ikinci bölümü 1999 ve üçüncü bölümü de 2002’de tamamlanmış ve

yayınlanmıştır.

4

Dayınlarlı, K.: Avrupa Birliği Ülkelerinde Sözleşme Hukukunu Yeknesaklaştırma

Çalışmaları ve Ole Lando İlkeleri, Prof. Dr. Fikret Eren’e Armağan, Yetkin, Ankara,

2006, s. 332

5

Dayınlarlı, s. 330.