The penal clauses of suitability of law was applied by teias

• Author: Doç Dr. Besir Fatih Dogan
• Pages: 62-84

Doç.Dr.Beşir Fatih DOĞAN

62 İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 4 Sayı:1 Yıl 2013

THE PENAL CLAUSES OF SUITABILITY OF LAW WAS

APPLIED BY TEIAS

ABSTRACT

Transport operator system TEİAŞ, applies penalty to the customers

which are damaging the system. The source of the penal clause as a rule,

is the system application contract. However the parties didn’t have signed

a system application contrat, the penal clause will be applied according to

the Procedure Directive.

To implement a penalty clause according to the system application

contract of TEİAŞ, a caution must be sent and an additive term should be

granted for the caution to end in accordance with the article 10 of the

contract. According to the Procedure Directive, the issue of the

application or not of a penalty clause is controversial. No warning clause

is predicted in the Procedure Directive. This lacuna in the Procedure

Directive must be filled with the use of the system application contract

and the caution condition should be applied in this case.

As TEİAŞ and its customers are legal entities of private law, and as

their relationship are private law relationship, the authorized court for the

lawsuits concerning the cancellation of the penalty clause in accordnace of

the Procedure Directive are the judicial courts.

Keywords: TEİAŞ, Procedure Directive, System Application

Contract, Penalty Clause

I- GİRİŞ

Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi (TEİAŞ) elektrik iletim

sistemini tekel olarak işleten hisseleri kamuya ait bir anonim şirkettir.

TEİAŞ iletim faaliyetini yürütmek üzere iletim lisansı almıştır. Bu lisans

kapsamında TEİAŞ, iletim tesisleri üzerinden iletim faaliyeti yanı sıra,

piyasadaki arzla piyasa talebini karşılamak üzere yük dağıtım sıralamasını

belirleme, elektrik arz ve talebini dengeleme ve piyasa işleticisi

faaliyetlerini de yürütmektedir.

TEİAŞ’ın Uyguladığı Cezai Şartların Hukuka Uygunluğu

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 4 Sayı:1 Yıl 2013 63

TEİAŞ bu faaliyetleri yürütürken müşterileri ile arasındaki ilişkileri

genel düzenleyici işlemler ve imzalanmış ise iletim sistemi sistem bağlantı

ve sistem kullanım anlaşmaları düzenlemektedir. Taraflar sistem kullanım

anlaşmasını imzalamışlarsa aralarındaki ilişkiye bu anlaşma hükümleri

doğrudan uygulanır. Sistem kullanım anlaşması imzalanmamış ise,

öncelikle EPDK tarafından yapılan genel düzenleyici işlemler, boşluk

olan hallerde ise iletim sistemi sistem kullanım anlaşması hükümleri

uygulanır.

İletim sistemi sistem kullanım anlaşması TEİAŞ ile iletim sistemi

müşterisi olan kişiler arasında imzalanmaktadır. Anlaşma TEİAŞ

tarafından hazırlanmakta ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)

tarafından onaylanmaktadır. TEİAŞ tüm müşterileri ile aynı anlaşmayı

imzalamaktadır. Anlaşmanın hükümleri üzerinde tarafların müzakere

etmesi ve değişiklikler yapması mümkün değildir. Bu sebeple sistem

kullanım anlaşması düzenlemeye tabi bir piyasanın özelliklerini taşıyan

bir tip sözleşmedir. Tip sözleme olması sebebiyle hükümleri genel işlem

koşulu niteliğindedir.

Sistem kullanım anlaşmasında tarafların hak ve yükümlülükleri

yanı sıra sistemi kullanan müşterinin anlaşmaya aykırı davranması

durumunda ödemesi gereken cezai şart da düzenlemektedir. Nitekim

TEİAŞ, anlaşmanın cezai şart hükümlerine dayanarak ceza faturaları

göndermektedir. TEİAŞ bu cezaların bir kısmını zamanında yani, ihlal

eylem veya işlemin gerçekleşmesinden hemen sonra, bir kısmını ise

geçmişe dönük olarak uygulamaktadır.

Sistem kullanım anlaşmasında zaman zaman değişiklikler

yapılmaktadır. Nitekim Mart 2012 tarihinde sistem kullanım anlaşmasının

bazı hükümlerinde, özellikle de cezai şart konusunda önemli değişiklikler

yapılmıştır. Bu çalışmada sistem kullanım anlaşmasının cezai şart

hükümlerinin Nisan 2012 tarihinden önceki hali üzerinde durulacak ve

uygulanan cezai şartların anlaşma hükümlerine uygun olup olmadığı,

örnek yargı kararları ışığında değerlendirilecektir. Bu değerlendirme

yapılmadan önce öncelikle tarafların ve taraflar arasındaki ilişkinin