The Hague Convention on The International Recovery of Child Support and Other Forms of Family Maintenance

• Author: Mesut AYGÜN - Gözde ÇAGLAYAN AYGÜN
• Pages: 71-102

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi –İnÜHFD- Cilt:9 Sayı:2 Yıl 2018 71

ÇOCUK NAFAKASI VE DİĞER AİLE NAFAKA TÜRLERİNİN

ULUSLARARASI TAHSİLİNE İLİŞKİN LA HAYE SÖZLEŞMESİ

THE HAGUE CONVENTION ON THE INTERNATIONAL RECOVERY OF

CHILD SUPPORT

AND OTHER FORMS OF FAMILY MAINTENANCE

DOI: 10.21492/inuhfd.424598

Mesut AYGÜN

Gözde ÇAĞLAYAN AYGÜN

Özet

Milletlerarası unsurlu nafakaya ilişkin olarak, yeni gelişmeleri dikkate alan; daha

çağdaş, rasyonel çözümler geti ren düzenlemeler ön em kazanmış bulunmaktadır. Bu

bağlamda Lahey Uluslararası Özel Hukuk Konferansı çatısı altında, 2007 yılında, biri

nafaka alacaklarının tahsiline, diğeri uygulanacak hukuka ilişkin olmak üzere iki yeni

sözleşme akdedilmiştir. Bunlar: “Çocuk Nafakası ve Aileye ilişkin Diğer Nafaka

Alacaklarının Milletlerarası Tahsiline İlişkin La Haye Sözleşmesi” ile “Nafaka

Yükümlülüklerine Uygulanacak Hukuka İlişkin La Haye Protokolü” dür.

Türkiye uygulanacak hukuka ilişkin La Haye Protokolüne taraf olmamakla

birlikte; diğer La Haye Sözleşmesine 2016 yılında taraf olmuş, Sözleşme, Türkiye

açısından 1 Şubat 2017 tarihinde uluslararası alanda yürürlüğe girmiştir. Keza 2007 tarihli

Sözleşme, 1956 tarihli Birleşmiş Milletler Sözleşmesi de dâhil olmak üzere, tüm önceki

Sözleşmelerin yerini alması maksadıyla hazırlanmıştır. Bu Sözleşme, yabancı hukuklar

hakkında bilgi temini, adli yardımlaşma, tanıma-ten fiz ve nafaka alacaklarının tahsili

konusunda gelişen iletişim ve bilişim teknolojilerine dayanan, daha çağdaş milletlerarası

nafaka sistemi kurmayı amaç edinmiştir.

Bu çalışmada, Türkiye’nin taraf olduğu 2007 tarihli La Haye Sözleşmesinin

yabancı nafaka kararlarının tanınması ve tenfizi ile yabancı nafaka alacaklarının tahsilinde

ne gibi yenilikler getirdiği, uygulamada beklentileri ne ölçüde karşılayacağı h ususları

üzerinde ayrıntılı olarak durulacaktır.

Anahtar Kelimeler: Nafaka, La Haye sözleşmesi, nafaka alacağı, milletlerarası

tahsil sistemi, tanıma-tenfiz

Abstract

It has become important to consider new developments and more modern, rational

solutions regarding the maintenance with foreign element. In this context, two new

Instruments were concluded in 2007 under the framework of The Hague Conference on

Private International Law, one relating to international recovery of claims for maintenance

 Doç. Dr. Anadolu Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim

Dalı. (maygun@anadolu.edu.tr) (ORCID: 0000-0001-6598-0415)

 Ar. Gör. Anadolu Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Medeni Hukuk Anabilim Dalı,

(gozdecaglayanaygun@anadolu.edu.tr) (ORCID: 0000-0001-5099-0178)

Makale Gönderilme Tarihi: 17.05.2018 Submitted: 17.05.2018

Makale Kabul Tarihi: 28.08.2018 Accepted: 28.08.2018

Mesut AYGÜN - Gözde ÇAĞLAYAN AYGÜN

72 Inonu University Law Review InULR Vol:9 No:2 Year:2018

and the other about the applicable law. These are the "Hague Convention on the

International Recovery of Child Support and Other Forms of Family Maintenance" an d the

"Hague Protocol on the Law Applicable to Maintenance Obligations".

Although Turkey is not a party to The Hague Protocol on the law applicable; it

became a party to the other Hague Convention in 2016, and the Convention came into

force on February 1, 2017, for Turkey in the international arena. The 2007 Convention has

been prepared with the intention of replacing all the previous Conventions, including the

1956 United Nations Convention. This Convention aims to establish a more contemporary

international maintenance system based on the communication and information

technologies that develop in th e field of information about foreign laws, judicial

assistance, recognition-enforcement and the recovery of claims for maintenance.

This study focused on the 2007 Hague Convention that Turkey is a party to

regarding foreign maintenance decisions, the recognition and enforcement and the

innovations such as the recovery of foreign claims for maintenance and what extent it will

meet the expectations in detail.

Keywords: Maintenance, The Hague Con vention, claim for maintenance, the

system of ınternational recovery, recognition-enforcement

GİRİŞ

Nafaka alacaklarının tahsiline ilişkin 1956 tarihli New York

Sözleşmesi ile nafaka kararlarının tanınması ve tenfizine ilişkin 1958 ve

1973 tarihli La Haye Sözleşmeleri, kendilerinden beklenen hedefleri tam

anlamıyla karşılayamamışlardır. Bu Sözleşmeler, tesis ettikleri sistemlerin

yavaş işlemesi, maliyetli olması ve taşıdıkları eksiklikler nedeniyle etkin

bir şekilde uygulanamamış, uygulamada ortaya çıkan problemlerin

çözümüne uzak kalmışlardır

1

.

Yirminci yüzyılın sonlarına doğru, 1956 tarihli New York

Sözleşmesi ile nafaka kararlarının tanınması ve tenfizine ilişkin La Haye

Sözleşmelerinin uygulanması ve denetimine ilişkin problemler had

seviyeye ulaşmıştır. Özellikle New York Sözleşmesinin getirmiş olduğu

sistemin artık ihtiyaçları karşılamaması ve nafakanın tahsilinde gelişen

bilgi teknolojisinden yararlanma gereksinimi sonucunda nafakanın

uluslararası alanda tahsili konusunda yeni bir sözleşme hazırlanması

gerekliliği ortaya çıkmıştır

2

. Yeni gelişmeleri dikkate alan, çağdaş,

rasyonel çözümler getiren düzenlemelere ihtiyaç duyulması nedeniyle, La

Haye Uluslararası Özel Hukuk Konferansı, BM’nin de desteğini alarak,

1

GROFF, Maja: “The Potential of the 2007 Child Support Convention: Addressing

Global Poverty and Supporting Economic Rights”, The Recovery o f Maintenance in The

EU and Worldwide (Edited by Paul Beaumont, Burkhard Hess, Lara Walker and

Stefanie Spancken), Hart Publishing, Oxford 2014, s. 89.

2

AYGÜN, Mesut: Milletlerarası Özel Hukukta Nafakaya İlişkin Yeni Sistem, Yetkin

Yayınevi, Ankara 2016, s. 107.

Çocuk Nafakası ve Diğer Aile Nafaka Türlerinin Uluslararası Tahsiline İlişkin La Haye Sözleşmesi

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi İnÜHFD Cilt:9 Sayı:2 Yıl 2018 73

nafaka alacaklarının uluslararası tahsili, tanıma-tenfiz ve uygulanacak

hukuk konularını kapsayacak yeni bir sözleşme oluşturmak amacıyla,

1990’lı yılların başından itibaren çalışmalar başlatmıştır

3

.

La Haye Milletlerarası Özel Hukuk Konferansı’nın üç hafta süren

21. Oturumunun, 23 Kasım 2007 tarihli La Haye’deki son toplantısında,

nafakanın milletlerarası alanda tahsilini kolaylaştırmak ve uygulanacak

hukuka ilişkin yeni eğilimleri karşılamak amacıyla hazırlanan iki ayrı

uluslararası sözleşmenin metinlerini içeren nihai senet, imzaya açılmış ve

yetmiş devlet tarafından imzalanarak, kabul edilmiştir

4

. Bu Sözleşmeler:

“Çocuk Nafakası ve Diğer Aile Nafaka Türlerinin Uluslararası Tahsiline

İlişkin La Haye Sözleşmesi

5

” ile “Nafaka Yükümlülüğüne Uygulanacak

Hukuka İlişkin La Haye Protokolü”dür.

Uygulanacak hukuka ilişkin 2007 tarihli La Haye Protokolü ile

2007 tarihli La Haye Tahsil Sözleşmesi birbirlerinin tamamlayıcısı

olmakla birlikte, her iki metin de birbirinden bağımsız niteliktedir.

Dolayısıyla, devletler Protokol ve Tahsil Sözleşmesine birlikte veya ayrı

ayrı taraf olmakta serbesttirler

6

. 2007 tarihli La Haye Tahsil Sözleşmesine

3

BORRAS, Alegría/ DEGELING, Jennifer: Explanatory Report of Convention of 23

November 2007 on the International Recovery of Child Support and Other Forms of

Family Maintenance, (Explanatory Report), HCCH:

<https://assets.hcch.net/upload/expl38.pdf>, (Erişim tarihi: 21.01.2018), s. 49.

4

DUNCAN, William: “The New Hague Child Support Convention: Goals and Outcomes

of the Negotiations”, (The New Hague Child Support Convention), Family Law

Quarterly, 43(1), 2009, s. 1; JANZEN, Ulrike: “Die neuen Haager Übereinkünfte zum

Unterhaltsrecht und die Arbeiten an einer EG-Unterhaltsverordnung”, Familie

Partnerschaft Recht (FPR), 2008, s. 219; LONG, Eimear: “The New Hague Maintenance

Convention”, International and Comparative Law Quarterly, 57(4), 2008, s. 984;

DUNCAN, William: “The Hague Convention of 23 November 2007 on the International

Recovery of Child Support and Other Forms of Family Maintenance”, (2007 The Hague

Convention), Yearbook of Private International Law, Vol. X, Sellier.elp, Munich 2008,

s. 314; BEAUMONT, Paul: “The Maintenance Project, The Hague Conference and The

EC: A Triumph of Reverse Subsidiarity”, The Rabels Journal of Comparative and

International Private Law, 73(3), 2009, s. 514; O’CALLAGHAN, Elaine: “Annual

Review o f International Family Law 2009”, The International Survey of Family Law,

Eds. Atkin, Bill/ Banda, Fareda, Jordan Publishing Limited, Bristol 2011. s. 4.

5

Bkz. HCCH: “Convention on the International Recovery of Child Support and Other Forms

of Family Maintenance”, <https://www.hcch.net/en/instruments/conventions/full-

text/?cid=131>, (Erişim tarihi: 21.01.2018).

6

ZUPAN, Mirela: “Innovations of The 2007 Hague Maintenance Protokol”, The

Recovery of Maintenance in The EU and Worldwide (Edited by Paul Beaumont,

Burkhard Hess, Lara Walker and S tefanie Spancken), Oxford 2014, s. 314;

TANRIBİLİR, Feriha Bilge: Çocuk Haklarının Uluslararası Korunması v e Koruma

Mekanizmaları, Yetkin Yayınevi, Ankara 2011, s. 110.