The Demarcation Line Between Technical Inventions and Design Protection: Shaping of Design By The Technical Function

• Author: Pelin KARAASLAN
• Pages: 489-503

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi – İnÜHFD 10(2): 489-503 (2019)

Teknik Buluşlar ile Tasarım Koruması Ara sında Sınır Çizgisi: Teknik İşlevin Tasarımı Şekillendirmesi

489

TEKNİK BULUŞLAR İLE TASARIM KORUMASI ARASINDA SINIR

ÇİZGİSİ: TEKNİK İŞLEVİN TASARIMI ŞEKİLLENDİRMESİ

THE DEMARCATION LINE BETWEEN TECHNICAL INVENTIONS AND DESIGN

PROTECTION: SHAPING OF DESIGN BY THE TECHNICAL FUNCTION

Pelin KARAASLAN

*

https://doi.org/ 10.21492/inuhfd.609108

Makale Bilgi

Gönderilme:22/08/2019

Kabul: 22/10/2019

Özet

Her biri Sınai Mülkiyet Kanunu’nda düzenlenen patent/faydalı model ve tasarım,

hak

sahibine sağlanan

korumanın konusu bakımından birbirinden ayrılır. Patent ile faydalı

model teknik buluşlara, tasarım ise ürünlerin görünüm özelliklerine yönelik koruma

sağlar. Her ne kadar “teknik

işlev” esasen patent ve faydalı model hukuku konusuna

girse de ürünlerin teknik bir işleve dayalı olarak ortaya çıkan görünüm özellikleri hem

tasarım hem de patent (ve faydalı model) korumasından yararlanabilir. Buna karşın

ürünün teknik işlevinin zorunlu

kıldığı görünüm özellikleri tasarım korumasından

faydalanamaz. Zira patent ve faydalı model mevzuatı ile getirilen koruma şartlarını

sağlayamayan teknik özelliklerin, tasarım mevzuatına dayanarak benzer bir tekelci hak

elde etmesi kanun koyucunun tercih e

tmediği bir durumdur. “Teknik işlevin tasarımı

şekillendirmesi” olarak da adlandırılan, tasarım hakkına getirilen bu istisnadan ne

anlaşılması gerektiği ise Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın 2018 yılında verdiği

“Doceram” Kararından sonra yeniden üzerinde

düşünülmesi gereken bir konudur. Söz

konusu kararında Divan, şimdiye kadar benimsediğimiz “seçenek özgürlüğü

/form

çeşitliliği” kriteri yerine “nedensellik” kriterini değerlendirmenin odak noktası yaparak

tasarım hukukunun kapsamını daraltmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tasarım,

Teknik İşlevsellik,

Kümülatif Koruma,

Form Çeşitliliği,

“Doceram” Kararı.

Article Info

Received:22/08/2019

Accepted: 22/10/2019

Abstract

Patents/utility models and designs, each of which is regulated by the Industrial Property

Law are separated from each other

in terms of the subject of the protection provided to

the

right holder. Patents and utility models provide protection for technical inventions,

while designs provide protection for the products' appearance features. Although the

“technical function” is mainly the subject of patent and utility model law, the appea

rance

features of products

determined by a technical function may benefit from both design and

patent (and utility models) protection. However, the appearance features that are

necessary for the technical functioning of the product cannot benefit from desi

gn

protection. This is because the law makers do not prefer a case, where technical features

that do not fulfill the requirements of the protection conditions stated in the patent and

utility model legislation obtaining a similar monopolistic right based o

n the design

legislation. What is to be understood from this exception to design rights, also named as

“shaping of design by the technical function” is an issue to be reconsidered in accordance

with the “Doceram” decision of the Court of Justice of t he Eur

opean Union taken in

2018. Accordingly, the Court has made “causality” criterion the focal point of the

assessment instead of the “freedom of choice/multiplicity of form” criterion hitherto

adopted and, consequently, narrowed the scope of design law.

Keywords

Design,

Technical Functionality,

Cumulative Protection,

Multiplicity of Form,

“Doceram” Decision.

Bu eser Creative Commons Atıf-GayriT icari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır

* Dr. Öğr Üyesi, Anadolu Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Medeni Hukuk ABD.

pkaraaslan@anadolu.edu.tr https://orcid.org/0000-0001-5695-192X.