The decision on the unjustness of the debtor's objection as a conditon of execution denial indemnityiin the nullity of objection suit

• Author: Cenk Akil
• Pages: 317-337

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt:3 Sayı:1 Yıl 2012 317

İTİRAZIN İPTALİ DAVASINDA İCRA İNKÂR TAZMİNATININ

ŞARTI OLARAK BORÇLUNUN İTİRAZININ HAKSIZLIĞINA

KARAR VERİLMESİ

Cenk Akil



ÖZET

İlâmsız icrada borçlunun ödeme emrine yaptığı itiraz nedeniyle

duran takibi canlandırmak isteyen alacaklı itirazın iptali davası açabilir.

Bu davada davalı, yani borçlu itirazında haksız görülürse itirazı iptal

edilir; ayrıca, alacaklının talebi üzerine icra inkâr tazminatına mahkûm

edilir. Borçlunun itirazının haksız olduğunun tespitinde başvurulan birinci

kriter alacağın likit olup olmadığıdır. Alacak likit ise kural olarak

borçlunun itirazı haksız sayılır. Borçlunun itirazının haksız olup olmadığı

belirlenirken yardımcı bir kriter olarak dürüstlük kuralına da (Türk

Medeni Kanunu m. 2) başvurulabilir. Borçlunun haksızlığı belirlenirken

somut olayın koşulları dikkate alınmalıdır. Borçlunun itirazının haksızlığı

net bir şekilde ortaya konulamıyorsa borçlu icra inkâr tazminatına

mahkûm edilmemelidir.

Anahtar Kelimeler: İcra hukuku, inkar tazminatı, itirazın iptali

davası, likit alacak, dürüstlük kuralı.

THE DECISION ON THE UNJUSTNESS OF THE DEBTOR’S

OBJECTION AS A CONDITON OF EXECUTION DENIAL

INDEMNITYIIN THE NULLITY OF OBJECTION SUIT

ABSTRACT

During the enforcement proceeding without a judgement, it is

possible for the claimant to restart the enforcement proceeding that

stopped because of the debtor’s objection to the order of payment, by

bringing the nullity of objection suit. In this lawsuit, if the respondent that

is to say debtor’s objection is found unjust, the objection is nullified;

 Dr.

DC AKİL

318 İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt:3 Sayı:1 Yıl 2012

besides the debtor is condemned to pay execution denial indemnity on

claimant’s demand. The first criterion to determine whether debtor’s

objection is unjust is to ascertain if the debt is liquid. If the debt is liquid,

the debtor’s objection is deemed unjust, in principle. As an acessory

criterion, the rule of good faith (Turkish Civil Code Art. 2) can also be

applied. When determining whether the debtor’s objection is unjust, the

circumstances of the concrete case should be considered. If the unjustness

of debtor’s claim cannot be established clearly, the debtor should not be

condemned to pay execution of denial indemnity.

Keywords: Law of execution, liquid claim, the suit of nullity of

objection, liquid demand, good faith.

GENEL OLARAK

Hukukumuzda icra inkâr tazminatı ilk defa 16.3.1928 gün ve 1215

sayılı Kanunda yer almıştır1. Daha sonra 1929 yılında İsviçre İcra ve İflâs

Kanunu2 iktibas edildiğinde 1215 sayılı Kanun yürürlükten kaldırılmışsa

da icra inkâr tazminatı kurumu İcra ve İflâs Kanunu’na nakledilmiş ve

bugüne kadar varlığını korumuştur3.

1 Kuru, B.: İcra İnkâr Tazminatı, Yargıtay Yüzüncü Yıldönü mü Armağanı, Ankara 1968,

s. 727 ; Postacıoğlu, İ.: İcra İn kâr Tazminatı, BATİDER 1978, Cilt IX, Sayı:4, s. 953.

Bahsi geçen Kanunun 1. maddesi şu şekildedir: “Alacaklı mahkemeye gitmezden evvel

icra riyasetine müracaatla para, kıymetli evrak ve misliyattan muayyen miktar

alacağının tahsili talep edebilir. Bu takdirde icra dairesi borçluya onbeş gün zarfında

cevap vermesi için bir ihbarname tebliğ eder. Borçlu bo rcunu tamamen veya kısmen

kabul ve ikrar ederse icra dairesince kabul ve ikrar olunan borç resen tahsil ve istifa

olunur (fıkra I). Kısmen ikrar halinde borçlu borcunun ne miktarını ödemiş olduğunu

sarahaten zikre mecburdur. Aksi halde inkârı dinlenmez. Borçlunun ihbarnamede

muayyen müddet zarfında sükûtu kabul addolunur (fıkra II). Borçlu borcunu inkâr

ederse usulen dava ikamesi zımnında mahkemeye müracaat etmesi lüzumu alacaklıya

tefhim olunur. Borçlunun borcunu inkârına binaen alacaklının mahkemeye müracaatı

takdirinde mahkemece borçlunun haksızlığına karar verilirse iki tarafın vaziyetine ve

müddeabihin tahammülüne göre alacaklının lehine ayrıca münasip bir tazminat dahi

takdir ve hükmolunur (fıkra III). Şu kadar ki, bu tazminat mahkûmunbihin yüze onundan

aşağı olamaz (fıkra IV).” Bkz. Yılma z, E.: İcra Tazminatı, Halûk Konuralp Anısına

Armağan, C. 2, Ankara 2009, s. 682.

2 İsviçre İcra ve İflâs Kanunu’nda icra inkâr tazminatı yer almamaktadır (Deynekli, A. /

Kısa, S.: İtirazın iptali davaları, icra inkâr ve kötü niyet tazminatı, 2. B., Ankara 2005, s.

171). Bununla birlikte İsviçre’de de borçlunun sırf zaman kazanmak için ödeme emrine

haksız yere itiraz ettiklerinden yakınıldığı bildirilmiştir (Postacıoğlu, İcra, s. 183).

3 Köylüoğlu, E.: İcra İnkâr Tazminatı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara 1999,

s. 4.