Tendency to Decriminalization of Misdemeanor Offenses and Misdemeanor Act

• Author: Selçuk GISI
• Pages: 129-152

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi –İnÜHFD- Cilt:8 Sayı:1 Yıl 2017 129

KABAHATLERİ SUÇ OLMAKTAN ÇIKARMA EĞİLİMİ VE

KABAHATLER KANUNU

TENDENCY TO DECRIMINALIZATION OF MISDEMEANOR

OFFENSES AND MISDEMEANOR ACT

Selçuk GİŞİ



ÖZET

Kamu düzeninin korunabilmesi için kişilerin idare ile olan ilişkilerinde, kamu

düzenini bozan davranışların yaptırıma b ağlanması gerekir. Bu alanın genel çerçevesi,

idari yaptırım hukuku ile belirlenmiştir. Çeşitli kanunlarda yer alan idari yaptırımlar

arasında bir sistem birliğinin ve id ari nitelikteki yaptırımlarla ilgili olarak genel bir

kanunun sistemde bulunmaması, hukuk güvenliği ve öngörülebilirlik açısından önemli bir

eksiklik olarak belirecektir. Ayrıca idarenin gün geçtikçe faaliyet alanının büyümesi, idari

yaptırım alanının genişlemesine de yol açmaktadır. Özellikle devletin yürütme

fonksiyonunun icrası sırasında idarenin bir yargı kararına dayanmaksızın doğrudan

yaptırım uygulayabilmesi idari yaptırımlar alanında hakim olan genel ilkelerin ortaya

konulmasını da zorunlu kılmıştır. Kabahatleri suç olmaktan çıkarma eğilimi çerçevesinde

5326 sayılı Kabahatler Kanununun yürürlüğe girmesi ile birlikte idari yaptırımlara ilişkin

genel kurallar ilk defa bir kanunla düzenlenmiştir. Buna ilaveten 5326 sayılı Kabahatler

Kanunuyla idari yaptırımların türleri ve kanun yollarının esasları belirlenmiştir. Bu

açıklamalar çerçevesinde yapılan çalışma ile kabahat ve yaptırım kavramlarının izah

edilmiş ve Kabahatler Kanununun genel kanun o lma niteliği açıklanarak kanunun

eksikliklerine yönelik hususlar Anayasa Mahkemesi kararları çerçevesinde ele alınarak

tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İdari Yaptırımlar, İdare Hukuku, Kabahatler Kanunu,

Kabahatleri Suç Olmaktan Çıkarma Eğilimi

ABSTRACT

In order to protect th e public order, the action that disrupts the public order should

be imposed sanction in the relationship between people and ad ministration. The general

framework o f this area is determined by the administrative sanction law. The lack o f a

system unity o f administrative sanctions in various laws and the lack of a general law on

administrative sanctions would be a major shortcoming in ter ms of legal security and

predictability. In addition, the growing field of activity of the administration day-to-day

leads to the expansion of the field of ad ministrative sanctio ns. P articularly,

administration’s ability to impose direct sanctions without resting upon a judicial decision

during the execution of the state's executive function has required to lay down the general

principles prevailing in the field of administrative sanctions. Within the scope of the

tendency to decriminalization of misdemeanor offenses, the general rules on administrative

sanctions have been regulated b y a law for the first time with the entry in to force of the

Misdemeanor Act No. 5326. In addition to this, the types of administrative sanctions, and

the principles of legal remedies have been determined by the Misdemeanor Act No. 5326.

Within the scope of these explanation, in this study, the concepts of misdemeanor and

 Dr. selcukgisi@hotmail.com

Selçuk GİŞİ

130 Inonu University Law Review InULR Vol:8 No:1 Year:2017

sanction as well as the feature of Misdemeanor Act’s being a general law are explained,

and the issues regarding the deficiencies of Misdemeanor Act is discussed within the

framework of the decisions of the Constitutional Court.

Keywords: Administrative Sanctions, Administrative Law, Mi sdemeanor Act,

Tendency to Take Misdemeanor from Being A Crime

GİRİŞ

Bir toplumda; hak ve adalet duygusuna, temel hak ve özgürlüklere,

insan haysiyet ve şerefine veya bağlı bulunduğu kurumdaki disiplin

kurallarına değer veren kişiler olduğu gibi bunlara hiç değer vermeyen ve

hukuka aykırı davranışlarda bulunmaktan çekinmeyen kişiler de

bulunmaktadır. Bundan dolayı toplumda ve idare ile kişiler arasında

sonsuz bir barış ve huzur hüküm sürememekte ve bu özlenen barış ve

huzurun sağlanabilmesi de yaptırımlara bağlı gözükmektedir.

Değişen sosyal ve ekonomik koşullar idareye bazı yetkilerin

tanınması sonucunu doğurmaktadır. Çünkü toplumsal yaşamın her anında

idare ile kişiler ilişki içerisindedirler. Bu kapsamda kamu düzeninin

korunabilmesi, idari ihlaller karşılığında yaptırım öngörülmesini zorunlu

kılmaktadır. Ayrıca toplumsal ihtiyaçları yerinde, zamanında ve etkin bir

biçimde karşılayabilmek için çağdaş yönetimlerde idareye geniş ve

değişik alanlarda yaptırım uygulama yetkisi tanınmaktadır. Öte yandan,

idareye yaptırım uygulama yetkisinin tanınması, aynı zamanda,

mahkemelerin iş yükünün ve tarafların zaman, emek ve masraf kaybının

azaltılmasını da sağlayacaktır.

Ayrıca kabahatleri suç olmaktan çıkarma eğilimi sonucunda da

idarenin yaptırım uygulama yetkisi gün geçtikçe artmaktadır. Nitekim,

4854 sayılı Bazı Kanunlardaki Cezaların İdari Para Cezasına

Dönüştürülmesine Dair Kanun kabahatleri suç olmaktan çıkarma

eğilimine örnek olarak gösterilebilir. Bizce Türk hukukunda kabahatleri

suç olmaktan çıkarma eğiliminin dönüm noktası, 5237 sayılı Türk Ceza

Kanunuyla mülga 765 sayılı Türk Ceza Kanununda düzenlenen cürüm ve

kabahat ayrımının kaldırılmasıdır. Cürüm ve kabahat ayrımının

kaldırılmasının doğal sonucu olarak kabahat türünden fiiller ve bunlara

uygulanacak usul ve esaslar 5326 sayılı Kabahatler Kanununda

düzenlenmiştir. Yine 5728 sayılı Temel Ceza Kanunlarına Uyum

Amacıyla Çeşitli Kanunlarda ve Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik

Yapılmasına Dair Kanunla haksızlık oluşturan hareketin niteliği ve bunun

toplumsal yaşamdaki etkileri göz önünde tutularak bazı fiillerin cezası,

idari yaptırıma dönüştürülmüştür.