Tarih Icin Anlatiyorum: Muhsin Refikdust'un Hatiralari 1979-1989.

• Author: Elhan, Nail
• Position: Book review

Tarih Icin Anlatiyorum: Muhsin Refikdust'un Hatiralari 1979-1989

Said ALLAMIYAN

Hakki Uygur (Cev.), Iyi Dusun Yayinlan, Istanbul, 2015, 316 sayfa. ISBN: 978-605-9280-01-3

Arap Baharinin bir sonucu olarak Iran'in Orta Dogu'da artan etkisinden sikca bahsedilmektedir. Iran'in Lubnan'da Hizbullah'a, Irak'ta Hasdi Saabi'ye, Yemen'de Husiler'e askeri ve finansal destek verdigi, ozellikle Suriye'deki ic savas baglaminda Iran Devrim Muhafizlarinin (IDM) bolgede yasanan catismalarda operasyonel faaliyetler yuruttugu bilinmektedir. IDM'ye bagli Kudus Gucu'nun ve komutanlari Kasim Suleymani'nin adi sik sik Iran'in bolgeye uzanan eli olarak anilmaktadir. (1) Iran'in bu etkin varligi, bolgede Iran-Suudi Arabistan rekabetine ivme kazandirmakta ve bu rekabet bir Sii-Sunni gerilimine yol acmaktadir. Bu baglamda Iran'in Iran-disi bolgelerde izledigi politikalar, devlet-disi orgutlere verdigi finansal ve lojistik destek ile bunlara bagli olarak kazandigi siyasal ve operasyonel basari, gozleri tekrar IDM'ye cevirmektedir. Said Allamiyan'in soru-cevap seklinde tasarlanan, IDM'nin kurucusu olarak bilinen Muhsin Refikdust'un hatiralari ve tanikliklari uzerine bina edilmis Tarih Icin Anlatiyorum: Muhsin Refikdust'un Hatiralari 1979-1989 baslikli kitabi, IDM'nin bolgede artan etkisinin anlasilabilmesi icin bizleri Iran Devrimi'nin ilk on yilina, IDM'nin kurulus donemine goturmektedir.

Kitabin icerigini olusturan gorusmeler 2010 yilinda baslamis ve yaklasik iki yil surmustur. Bu gorusmeler, toplamda 21 roportaj ve 45 saati askin ses kaydindan olusmaktadir. Kitap, Muhsin Refikdust'un kisa bir hayat hikayesi ile baslamaktadir. Refikdust, Iran'in onceki cumhurbaskanlarindan Hasimi Rafsancani tarafindan 'devrimin en onemli on kisisinden biri' olarak tanimlanmaktadir. Kendisini 'devrimin amelesi' olarak tanimlayan ve bu gorevden kimsenin onu azledemeyecegini soyleyen Refikdust (s.13), 1940 yilinda bazaari bir ailenin cocugu olarak dunyaya gelmistir. Genclik doneminde sik sik Sah karsiti gosterilere katilmistir. Icerisinde bulundugu siyasi orgutler arasinda Milli Cephe Genclik Kollari ve Halkin Mucahitleri bulunmaktadir. Refikdust bu orgutlerden Islami bir yonleri olmadiklari gerekcesi ile ayrilmis, siyasi mucadelesine bagimsiz bir bicimde devam etmistir. 1976 yilinda Sah karsiti dini gosteriler duzenlemek sucundan tutuklanmis, 1978 yilinda serbest birakilmistir. Refikdust'un adini duymamiza neden olan olaylar zinciri, Humeyni'nin Iran'a donusuyle baslamaktadir. Humeyni'nin karsilanma torenini bizzat duzenlemis, onun koruma sorumlulugunu Tahran Havaalani'na inisinden itibaren ustlenmis ve Humeyni'yi havaalanindan Behesti Zehra'ya goturen otomobilin soforlugunu yapmistir. Refikdust, takip eden yillarda IDM'nin kurulmasinda ve gelismesinde onemli bir rol oynamistir. IDM'ye baska ulkelerden farkli yollarla silah ve muhimmat tedarik edilmesi, IDM'nin Irak Savasi'nda organize edilmesi gibi gorevlerde bulunan Refikdust, 1979-1989 yillari arasinda IDM Bakanligi yapmistir. Daha sonra bu gorevi birakan Refikdust, Mustazaflar Vakfi'nin basina getirilmis ve bu gorevini 1999 yilina kadar surdurmustur.

Kitap, Refikdust'un ozgecmisi ile alakali olan kisimdan sonra, Humeyni'nin donusu ile birlikte yasananlari, devrim sonrasinda kurumlarin olusumunu ve kurumlar/kisiler arasi catismalari genel itibariyla kronolojik bir duzen icerisinde ve...