Summary as a security measure to deprive membership of tbmm

• Author: Av.Dr.Hüseyin AYDIN
• Pages: 340-364

ADH AYDIN

340 İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt:3 Sayı:1 Yıl 2012

SUMMARY AS A SECURITY MEASURE TO DEPRİVE

MEMBERSHIP OF TBMM

The most important reform brought about by Turkish Penal Code

(TPC) Law No.5237 is that it does not include “accessory penalty“ so that

it regulated "rights deprivation” as a security measure. Based on TPC Law

article 53, a person who is sentenced to imprisonment because he or she

committed a crime intentionally deprives certain rights. One of these

deprivation of rights is that to leave the person deprived of membership of

the Grand National Assembly of Turkey (TBMM). Considering the

articles 83 and 84 of the Constitution of Turkey and articles 135 and 136

of TBMM bylaws, enforcement of security measure based on TPC Law

article 53 that deprives the person membership of TBMM requires a dual

separation. 2 nd paragraph of article 76 of the Constitution of Turkey and

article 11 of the PM Election Law No: 2839 indicate the type of crimes

that is not covered by parliamentary immunity, and it is also indicated that

those receiving imprisonment for more than a year is not protected by

legislative immunity. In this case, the individual’s post as the Member of

Parliament is terminated and the sentence is enforced immediately. In

other cases, the execution of the sentence and security measures is

postponed until the PM’s term is concluded.

Keywords : Security Measures, Rights Deprivations, Deprived

Membership of TBMM, Political Rights, Legislative Immunity

GİRİŞ

Ceza siyaseti açısından bir suçtan mahkum olan kişinin ceza

yanında veya cezadan bağımsız olarak bir kısım hak yoksunlukları ile

yaptırıma tabi tutulması yaygın bir uygulamadır.765 sayılı TCK’da bu

hak yoksunlukları fer’i ceza olarak düzenlenmiş, bazen süresiz bazen de

süreli olarak uygulanması öngörülmüştür. 5237 sayılı TCK ile hak

yoksunlukları, fer’i ceza olarak değil de güvenlik tedbiri olarak

düzenlenmiştir. Ancak yeni düzenlemede de hak yoksunlukları, failinin

tehlikeliliği ile ilgili bir araştırma yapılmaksızın hapis cezasına

mahkûmiyetin bir sonucu ve kural olarak hapis cezasının süresiyle orantılı

bir şekilde uygulanmaktadır. Ayrıca söz konusu hak yoksunluklarının

uygulanması için failin hapis cezasına mahkûmiyeti zorunlu olduğu için,

B G T O TBMM Ü Y B

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt:3 Sayı:1 Yıl 2012 341

eğer bir suçtan dolayı faile kusur atfedilemeyecekse güvenlik tedbiri de

uygulanamayacaktır. Tüm bu hususlar, 5237 sayılı TCK’da hak

yoksunlukları ile ilgili yapılan nitelemenin, düzenlemenin özüne

yansımadığı hususunda haklı eleştirilere yol açmıştır.

TBMM üyeliğinden yoksunluk, esasında seçilme hakkından

dolayısıyla bir siyasi hakkın kullanılmasından yoksunluk olarak

değerlendirilmektedir. Ancak 5237 sayılı TCK’nın 53/1-a maddesinde, bu

hak yoksunluğu, bir kamu görevinin üstlenilmesinden yoksunluk

kapsamında düzenlenmiştir. Bununla birlikte TCK 53/1-b maddesinde

seçme, seçilme ehliyetinden ve diğer siyasi hakları kullanmaktan

yoksunluk da güvenlik tedbiri olarak sayılmıştır. Çalışmamızda

düzenlemede gereksiz bir tekrar olup olmadığı ve her iki düzenlemenin

kapsamı ve anlamı üzerindeki tartışmalara değinilmiştir.

Yasama görevinin niteliği ve önemi, milletvekilinin hukuki

statüsünün Anayasa’da özel olarak düzenlenmesini gerekli kılmaktadır.

Bu çerçevede yasama dokunulmazlığı ve sorumsuzluğu, milletvekilliğiyle

bağdaşmayan işler, milletvekilliğin düşmesi gibi konular, Anayasa’da

açıkça düzenlenmiştir. Konuya ilişkin TBMM İç Tüzüğünde de hükümler

bulunmaktadır. Konunun bir bütün olarak anlaşılması için, Anayasa ve

TBMM İç Tüzüğündeki düzenlemeler ve bu düzenlemelerin, 5237 sayılı

TCK’nın 53’üncü maddesiyle olan ilişkisi önem arz etmektedir. Söz

konusu hükümler arasında bir tutarlılık bulunmamaktadır. Bu çerçevede

mevcut düzenlemeler arasındaki çelişkiler ve bu çelişiklerin ne şekilde

giderilebileceği hususunda öneriler üzerinde durulmuştur.

Kararın kesinleştiği tarihte milletvekili olarak görev yapan kişi

hakkında, TBMM üyeliğinden yoksun bırakmaya dair güvenlik tedbirinin

infazı özellik arz etmektedir. Bu noktada yasama dokunulmazlığının

kapsamından hareketle ve TBMM İç Tüzüğündeki düzenlemeler de esas

alınmak suretiyle bir sonuca varılmaya çalışılmıştır.

I. CEZA HUKUKUNDA GÜVENLİK TEDBİRLERİ

A. GENEL OLARAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ

Güvenlik tedbirleri, ceza hukukunda cezanın uygulanmadığı veya

uygulansa bile suçları önlemede yetersiz kaldığı hallerde başvurulan ve