Said Halim Pasha's Conception Of Sovereignty And Proposed Government System

• Author: Sabahattin NAL
• Pages: 144-158

Inonu University Law Review – InULR 10(1): 144-158 (2019)

Sabahattin NAL 144

SAİT HALİM PAŞA’NIN EGEMENLİK ANLAYIŞI VE ÖNGÖRDÜĞÜ HÜKÜMET SİSTEMİ

SAID HALIM PASHA’S CONCEPTION OF SOVEREIGNTY AND PROPOSED GOVERNMENT SYSTEM

Sabahattin NAL

Doç. Dr., İstanbul Üniversitesi, Huku k Fakültesi, Genel Kamu Hukuku ABD. ( senal79@hotmail.com). OR CID: 0000-0002-2260-674).

Makale Bilgi

Gönderilme: 22/04/2019

Kabul: 30/05/2019

Özet

Bu çalışmada, Osmanlının

son döneminde yüksek memuriyetlerde bulunmuş, dönemin en güçlü partisi olan

İttihat ve Terakki Cemiyetinin genel başkanlığını yapmış, sadrazamlık görevinde bulunmuş, İslamcı bir düşünür

olan Said Halim Paşa’nın egemenlik anlayışı ve geliştirdiği hükümet si

stemi incelenmiştir. İslamcı düşünce

yapısına uygun olarak, kanun yapma yetkisiyle donatılmış organ olan teşri merci (yasama kurulu) hariç, devletin

etkili makamlarının seçimle işbaşına gelmesini önermiştir. Bu çerçevede, devlet başkanı ve millet meclisi h

alk

tarafından seçilecektir. Fakat bunlar seçimle işbaşına gelseler de şeriattan kaynaklanan bir iktidarı temsil

ettiklerinden meşruiyetlerini milletten değil, İslami ilkelere bağlılıktan aldıklarından egemenlik nihai olarak

halka ait değildir. Halkın irad

esinin üstünde bir ilahi irade vardır. Dolayısıyla onun egemenlik konusundaki

yaklaşımı, providansiyel egemenlik anlayışını çağrıştırmaktadır. Devlet bakanının seçimle işbasına gelmesini

önerdiğinden, devlet şekli olarak da cumhuriyeti benimsemiştir. Geliş

tirdiği hükümet sistemi, bazı yönleriyle

parlamenter sistemi, bazı yönleriyle başkanlık sistemini çağrıştırmaktadır. Bir başka ifadeyle geliştirdiği hükümet

sisteminin, eklektik bir sistem olduğu söylenebilir. Önerdiği sistemde, kanun yapma yetkisi, halk t

arafından

seçilmiş meclise değil, İslam hukukçularına ait olacaktır. Bu yönüyle önerdiği hükümet sisteminin günümüz

demokratik hükümet sistemleriyle uyumlu olduğu söylenemez.

Anahtar Kelimeler

Egemenlik,

Hükümet Sistemi,

Şeriat,

Batı,

Doğu.

Article Info

Received: 22/04/2019

Accepted: 30/05/2019

Abstract

This paper analyzes Said Halim Pasha’s conception of sovereignty and his proposed system of government. Said

Halim Pasha was a high-level public official in late Ottoman era, president

of the era’s most prominent political

party, the Committee of Uni on and Progress, a Grand Vizier, and an Islamist thinker. In accordance with

Islamism, he proposed that influential government functions be elected, except for the legislative body.

According

ly, the head of state and t he parliament would be elected by the people. Despite being elected, these

functions are not legitimized by popular sovereignty, but by Islamic principles, as they represent political power

stemming from sharia. Consequently, sov

ereignty does not emanate from the people; divine will is superior.

Therefore, Said Halim Pasha’s conception of sovereignty can be deemed as “providential sovereignty.” Since

Said Halim Pasha proposes that the head of st ate be elected, he has adopted the r

epublican form of government.

His system of government resembles as pects of the parliamentary s ystem, as well as that of the presidential

system. Hence, it is an eclectic system. In this system, legislative authority does not belong to the elected

parliame

nt but to Islamic jurists. As a result, Said Halim Pasha’s proposed system of government is not

compatible with present day democratic governments.

Keywords

Sovereignty,

Government System,

Sharia,

West,

East.

DOI: 10.21492/inuhfd.557015