Requirements to File a Challenging Action Against General Meeting Resolution of an Incorporated Company for Shareholder, who Participates the Meeting and Especially the Dissenting Opinion ?????????????????????...?...?:

• Author: Ali Haydar YILDIRIM
• Pages: 383-430

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt:7 Sayı:2 Yıl 2016 383

ANONİM ORTAKLIK GENEL KURUL KARARLARI ALEYHİNE

TOPLANTIDA HAZIR BULUNAN PAY SAHİBİNİN İPTAL

DAVASI AÇMASININ ŞARTLARI VE ÖZELLİKLE

MUHALEFET ŞERHİ

Ali Haydar Yıldırım

ABSTRACT

The shareholders of incorporated companies are granted several righ ts. One of

these rights is the ability to file a challenging action against the general meeting

resolutions. The shareholder’s right to file a challenging action against the general meeting

resolutions is regulated in Article 446 of Turkish Code of Commerce. In order to file an

action, it is enough to have a single share. Principally, the shareholder aiming to file an

action must have participated in the m. Under which circumstances a shareholder, who

participated in the meeting, can file an action challenging a resolution is the topic o f this

study. In this study, it is especially be discussed under which conditions the dissenting

opinion is required, in order to file an action challenging a resolution, as well as the

characteristics of dissenting opinion. This paper is not limited only to the theoretical

domain. Many Supreme Court decisions that have been subjected to discussions and

directed the study were also examined.

Keywords: 1. Incorporated Company 2. Shareholder 3. Action challenging a

resolution 4. General Meeting 5. Dissenting opinion

REQUIREMENTS TO FILE A CHALLENGING ACTION

AGAINST GENERAL MEETING RESOLUTION OF AN

INCORPORATED COMPANY FOR SHAREHOLDER, WHO

PARTICIPATES THE MEETING AND ESPECIALLY THE

DISSENTING OPINION

ÖZET

Anonim ortaklık pay sahiplerine tanınan çeşitli haklar bulunmaktadır. Bu

haklardan bir tanesi de genel kurul kararları aleyhine iptal davası açmaktır. Pay sahibinin

genel kurul kararları aleyhine iptal davası açma hakkı Türk Ticaret Kanunu’nun 446.

maddesinde düzenlenmiştir. Dava açmak için tek bir paya sahip olmak yeterlidir. Dava

açmak isteyen pay sahibin in kural olarak toplantıda hazır bulunması gerekir. Toplantıda

 Yrd. Doç. Dr. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı

Öğretim Üyesi

Ali Haydar YILDIRIM

384 İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt:7 Sayı:2 Yıl 2016

hazır bulunan pay sahibinin hangi koşullar altında iptal davası açabileceği bu çalışmanın

konusunu oluşturmaktadır. Bu çalışmada özellikle iptal davası açılması için hangi

durumlarda muhalefet şerhinin aranacağı ve muhalefet şerhinin özellikleri üzerinde

durulacaktır. Çalışma sadece teorik bir alanla sınırlı değildir. Çalışmaya yön veren ve

tartışma konusu yapılmış olan birçok Yargıtay kararı da incelenmiştir.

Anahtar Sözcükler: 1.Anonim ortaklık 2. Pay sahibi 3. İptal davası 4. Genel kurul

5. Muhalefet şerhi

GİRİŞ

Anonim ortaklıkta pay sahiplerine tanınan en önemli haklardan biri

genel kurul kararları aleyhine iptal davası açma hakkıdır. Bu hak

vazgeçilemez niteliktedir. Pay sahibinin iptal davası açması için kural

olarak toplantıda hazır bulunması gerekir. Toplantıda hazır bulunmayan

pay sahibininse kural olarak iptal davası açması mümkün değildir.

Toplantıda hazır bulunan pay sahibinin iptal davası açabilmesi içinse belli

şartları yerine getirmiş olması gerekir. Şartlar içerisinde yer alan olumsuz

oy verme ve muhalefet şerhi özel önem taşımaktadır. Özellikle olumsuz

oy verme ve muhalefet şerhinin birlikte aranıp aranmayacağı noktasında

doktrinde farklı görüşler ileri sürülmektedir. Daha açık olarak ifade etmek

gerekirse, olumsuz oy yanında muhalefet şerhi aranacak mıdır? Yoksa

olumsuz oy verenin kim olduğunun belli olması durumunda ayrıca

muhalefet şerhine gerek olmayacak mıdır? Bir diğer özel önem taşıyan

nokta, muhalefet açıklamasının karardan sonra verilmesinin zorunlu olup

olmadığıdır. Tüm bu sorunlar teorik bir alana hapsolup kalmış değildir.

Bu sorunlar uygulamada pay sahibinin dava açma hakkına doğrudan etki

etmektedir. Daha da somutlaştırmak gerekirse, gündemin bir maddesinin

görüşülmesi sırasında yönetim kurulu teklifini sunduktan sonra, söz alıp

muhalefet açıklamasında bulunan pay sahibi, birkaç dakika içinde yapılan

oylamadan sonra karara muhalif kaldığını belirtmezse, dava açma hakkını

kaybedecek midir?

Bu sorunlar ve inceleme konumuzun tamamına ilişkin yapılacak

açıklamalar sadece anonim ortaklıklar ile de sınırlı değildir. TTK 565’in

yaptığı atıf gereğince, sermayesi paylara bölünmüş komandit ortaklık

ortaklarının iptal davası açma hakları bakımından anonim ortaklık

hükümleri uygulama alanı bulacaktır. Yine TTK 622 atfı gereğince

limited ortaklık ortaklarının genel kurul kararları aleyhine açacakları iptal

davası bakımından anonim ortaklık hükümleri kıyasen uygulanacaktır.

Ayrıca 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 53. maddesinde toplantıda

Anonim Ortaklık Genel Kurul Kararları Aleyhine Toplantıda Hazır Bulunan Pay Sahibinin İptal

Davası Açmasının Şartları ve Özellikle Muhalefet Şerhi

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt:7 Sayı:2 Yıl 2016 385

hazır bulunan üyelerin hangi şartlar altında iptal davası açabilecekleri

TTK 446/1-a’ya çok benzer şekilde düzenlenmiştir.

I. YASAL DÜZENLEME, ALMAN VE İSVİÇRE

HUKUKLARINDAKİ DURUM

Anonim ortaklık genel kurul kararlarının iptalinde kimlerin davacı

sıfatına sahip olacağına ilişkin temel düzenleme TTK 446’da yer

almaktadır. Bu düzenlemede iptal davası açabilecekler bakımından dört

ayrı grup sayılmıştır. İlk olarak; toplantıda hazır bulunup da karara

olumsuz oy veren ve bu muhalefetini toplantı tutanağına geçirten pay

sahipleri. İkinci olarak, toplantıda hazır bulunsun veya bulunmasın

olumsuz oy kullanmış olsun ya da olmasın çağrının usulüne uygun

yapılmadığını, gündemin gereği gibi ilan edilmediğini, genel kurula

katılma yetkisine sahip olmayan kişilerin veya temsilcilerinin toplantıya

katılıp oy kullandıklarını, genel kurula katılmasına veya oy kullanmasına

haksız olarak izin verilmediğini ve bu sayılan aykırılıkların genel kurul

kararının alınmasında etkili olduğunu ileri süren pay sahipleri. Üçüncü

olarak, yönetim kurulu, kurul olarak karar almak kaydıyla genel kurul

kararı aleyhine iptal davası açabilir. Son olarak da kararın yerine

getirilmesi, kişisel sorumluluğuna neden olacaksa yönetim kurulu

üyelerinden her biri iptal davası açabilir.

Alman hukukunda iptal davası açma yetkisi AktG § 245’de

düzenlenmiştir. Hükmün birinci fıkrasında toplantıda hazır bulunan pay

sahibinin iptal davası açma hakkı düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre,

pay sahibinin iptal davası açabilmesi için ilk olarak genel kurul

toplantısına çağrıdan önce ortak sıfatını kazanmış olmalıdır. İkinci olarak,

karara muhalefet ettiğini açıklaması gerekir. Alman düzenlemesi birçok

açıdan Türk hukukundaki düzenlemeye benzemektedir. Bununla birlikte

Alman hukukunda toplantıda hazır bulunan pay sahibinin iptal davası

açması için açıkça olumsuz oy verme şartı aranmamıştır. Bunun yanı sıra

bu hukuk düzeninde, ancak çağrıdan önce pay sahibi sıfatını kazanan kişi

iptal davası açabilecektir.

İsviçre hukukundaysa iptal davası açma yetkisi OR Art. 706’da

düzenlenmiştir. Bu hükme göre pay sahibi, kanuna veya esas sözleşmeye

aykırı genel kurul kararları aleyhine iptal davası açabilecektir. Dikkat

edilirse İsviçre düzenlemesi Türk hukukundan farklı olarak toplantıda

hazır bulunup bulunmama şeklinde bir ayrım yapmadığı gibi, toplantıda