Public private sector cooperation (PPP) model

• Author: Ars. Gör. Selman Sacit BOZ
• Pages: 277-332

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 4 Sayı:2 Yıl 2013 277

KAMU ÖZEL İŞBİRLİĞİ (PPP) MODELİ

Arş. Gör. Selman Sacit BOZ

ÖZET

Devlet klasik kamu hizmetlerini özel hukuk kişilerine gördürme

noktasında, bulunulan döneme göre bir tercih yapıp o dönemin durum ve

şartlarına göre yeni sözleşme tipleri belirlemektedir. Zamanla gelişen ve

değişen sözleşme tiplerinin son formu karşımıza “kamu özel işbirliği”

olarak çıkmaktadır.

Doktrinde, bu yeni modelin hukuksal çerçevesinin belirlenebilmesi

ve söz konusu modelin getirdiği ve götürdüklerinin tayini noktasında

geniş tartışmalar yapıldığı görülmektedir. Bu tartışmaları incelemek,

irdelemek, çözüm bulabilmek açısından bir katkıda bulunabilmek

noktasında bu çalışma kaleme alınmıştır.

Anahtar Kelimeler: Kamu Özel İşbirliği, Kamu Özel Ortaklığı,

Kamu Hizmeti, İdari Sözleşme.

PUBLIC PRIVATE SECTOR COOPERATION (PPP) MODEL

ABSTRACT

In terms of hiring private legal entities for classical public service,

the government makes choices depending on the period and determines

new contract types based on the terms and conditions of that period. These

 Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi

Arş. Gör. Selman Sacit BOZ

278 İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 4 Sayı:2 Yıl 2013

contract types developing and changing in time reveals itself as “public

private sector cooperation”.

In doctrine, it is seen that there are disagreements on the advantages

and disadvantages of this new model as well as on determining its legal

framework. This study focuses on studying these disagreements,

analyzing them and thus it offers a contribution in terms of providing a

solution.

Keywords: Public Private Sector Cooperation, Public Private

Sector Partnership, Public Service, Administrative Contract.

GİRİŞ

Gelişmekte olan küreselleşme ve liberalleşme süreci içerisinde

klasik kamu hizmetlerinin ele alınış tarzı ve gördürülmesi usulü de

değişiklik arz etmektedir. İlk başlarda devletin tekelinde bulunan kamu

hizmetlerinin, farklılaşması ve teknolojik gelişmelerin getirdiği yenilikler

bu hizmetlere farklı bir görünüm kazandırmıştır. Söz konusu kamu

hizmetlerinin ifası, bir taraftan teknolojiyle birlikte kolaylaşırken diğer

taraftan hizmetlerin farklılaşmasına bağlı olarak zorlaşmaktadır. Bu

paradoks karşısında da devlet kamu hizmetlerini bizzat yerine getirmekte

zorlanmaktadır. Sosyal devlet olmanın bir gereği olan mali kaynaklar

ölçüsündeki hizmet götürmedeki zorunluluk bilinci, devleti bütçe dışında

yer alan özel hukuk kişilerini de kamu hizmeti ifa sürecine dâhil etmeye

itmektedir. Bu gönüllü zorunluluk hissiyatı doğrultusunda devlet, kamu

hizmetlerini ifa edebilmek için özel hukuk kişileriyle sözleşme imzalayıp

söz konusu kişileri bu sürece ortak etmektedir.

Pilot kamu hizmeti olarak seçilen sağlık alanında bu formun

temelleri 5396 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununa Bir Ek Madde

Eklenmesi Hakkında Kanun ile 3359 sayılı Temel Sağlık Hizmetleri

Kanunu’na ilave edilen Ek-7’nci maddede yer alan “yapılmasının gerekli

olduğuna Yüksek Planlama Kurulu tarafından karar verilen sağlık

tesisleri, Sağlık Bakanlığınca verilecek ön proje ve belirlenecek temel

standartlar çerçevesinde, kendisine veya Hazineye ait taşınmazlar

Kamu Özel İşbirliği (PPP) Modeli

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 4 Sayı:2 Yıl 2013 279

üzerinde ihale ile belirlenecek gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine kırk

dokuz yılı geçmemek şartıyla belirli süre ve bedel üzerinden kiralama

karşılığı yaptırılabilir” hükmüyle atılmıştır. Söz konusu maddede kamu

hizmetinin özel kişilere gördürülmesi yönteminin bir ismi konulmamıştır.

21.02.2013 tarih ve 6428 sayılı Sağlık Bakanlığınca Kamu Özel İş

Birliği Modeli İle Tesis Yaptırılması, Yenilenmesi ve Hizmet Alınması İle

Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması

Hakkında Kanun’un ile söz konusu bu yeni modelin hem ismi hem de usul

ve esasları belirlenmiştir.

,

Bu yeni modelin isimlendirilmesinde doktrinde oldukça fazla

kavramsal öneri bulunmaktadır. Bu modelin kavramsallaştırılmasında

Kamu Özel Sektör İşbirliği (KOSİ), Kamu Özel İşbirliği (KOİ), Kamu

Özel Ortaklığı (KÖO), Kamu Özel Sektör Ortaklığı (KÖSO), Kamu Özel

Ortaklığı Modeli (KÖOM) ve hatta eksik imtiyaz ifadelerine yer verildiği

görülmektedir. Bu kavramlara karşılık gelen ve kapsayıcı niteliğe sahip

aynı zamanda da dünya genelinde kabul görmüş Public Private

Partnerships (PPP’s) kavramının tüm eserlerde de kullanıldığı

görülmektedir.

Çalışmamızda öğretideki yaklaşımlarda göz önüne alındığında

hepsi aynı anlama gelen ama farklı tabirlerle ifade edilen PPP modelinden

bahsedilirken tek bir kavram tercih edilmeyip tüm kavramlar metin

içerisinde kullanılmaya çalışılmıştır. Bunun sebebi öğretide yer alan

birbirinden farklı gibi gözüken ama aynı şeyi ifade eden bilimsel

çalışmaları kapsayacak bir çalışma ortaya koyabilme kaygısıdır. Tüm

kavramlara metin içerisinde yer verilirken başlıklandırmada sadelik ve

bütünlüğü koruma adına “kamu özel işbirliği” ifadesine yer verilmiştir.

Bu çalışmada önce bu yeni modelin tarihsel gelişimi, kavram içeriği

ve hukuksal statüsü belirlenmeye çalışılmıştır. Ardından söz konusu bu

yeni modelin benzer sözleşmelerden farkı, olumlu ve olumsuz yönleri

ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir.