A new tool in competition advocacy: Press releases of the turkish competition authority

• Author: Ahmet Fatih ÖZKAN
• Pages: 516-558

Ahmet Fatih ÖZKAN

516 İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 5 Sayı:2 Yıl 2014

A NEW TOOL IN COMPETITION ADVOCACY:

PRESS RELEASES OF THE TURKISH COMPETITION

AUTHORITY

Abstract

The Turkish Competition Authority has recently published in its

website two different press relea ses specifically addressed to dr iving

schools and bread manufacturers. It ha s identified in these pr ess releases

the most common practices in the relevant markets that are prohibited

under the Act on the Protection of Competition 1994 and proactively

announced them to undertakings operating in those markets. With these

press releases, it has taken a new step in its competition advocacy

activities and redir ected its strategy towar ds direct contact with the

targets of those activities with a view to expanding their reach in the

business world. These initiatives of the Turkish Competition Authority can

be taken to mean that it has r aised the bar in its efforts to establish a well-

entrenched competition culture in Turkey. Using these pr ess relea ses as

an illustration, this article analyses the competition advocacy activities

carried out by the Turkish Competition Authority in establishing a nd

promoting a competition culture in Turkey.

Keywords: Competition Advocacy, Competition Culture,

Competition Policy, Press Release, Ex Ante Intervention

GİRİŞ

Rekabet Kurulu (Kurul) 07.08.2012 tarihinde internet sitesinde

motorlu taşıtlar sürücü kursları sektörüne hitap eden bir basın bülteni

yayımlamıştır

1

. Aslında Kurul’un normal uygulamasında birçok duyurusu

internet sitesinde yayımlanmaktadır. Bu bağlamda belli bir teşebbüs veya

teşebbüsler hakkında soruşturma açtığını ya da yürütülen bir

1

Bkz. “Motorlu Taşıtlar Sürücü Kursları Sektöründeki Rekabet İhlallerine İlişkin

Açıklama”, <http://www.rekabet.gov.tr/tr-TR/Guncel/Motorlu-Tasitlar-Surucu-Kurslari-

Sektorundeki-Rekabet-Ihlallerine-Iliskin-Aciklama> Erişim Tarihi: 20.09.2014.

Rekabet Savunuculuğunda Yeni Bir Araç: Rekabet Kurumu’nun Basın Bültenleri

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 5 Sayı:2 Yıl 2014 517

soruşturmanın tamamlandığını, yapacağı sözlü savunma toplantılara

davetlerini, gerçekleştireceği çeşitli etkinlikleri, hazırladığı raporları vb.

güncel haberleri sık sık internet sitesinde duyurmaktadır. Ancak bu

makalenin konusunu oluşturan basın bülteni belki de bugüne kadar eşi

görülmemiş bir duyuru niteliği taşımaktadır. Bu bülten ile Kurul eski

kararlarına ve güncel soruşturmalarına dayanarak Türkiye genelinde

faaliyet gösteren tüm sürücü kurslarını rekabete aykırı, özellikle bültende

tespit ettiği ve ilgili pazarda yaygın olarak görülen, bir dizi davranışlarda

bulunmamaları konusunda uyarmıştır.

Motorlu taşıtlar sürücü kursları sektörüne ilişkin bu duyurudan

birkaç ay sonra 22.02.2013 tarihinde bu kez ekmek üreticileri için benzer

bir duyuru Kurul’un internet sitesinde yayımlanmıştır

2

. İlk duyurusuna

benzer bir biçimde Kurul, kendisine sıkça yapılan şikâyetlerden yola

çıkarak ekmek sektöründe yaygın olarak görülen rekabet karşıtı birtakım

davranışlara dikkat çekip, gerek ekmek üreticilerini gerekse meslek ve

ticaret odalarını 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (4054

sayılı Kanun) kapsamında cezai yaptırıma maruz kalmamaları için

uyarmıştır. Ancak Kurul motorlu taşıtlar sürücü kursları sektörüne ilişkin

bülteninden bir adım daha öteye giderek ekmek sektörüne ilişkin

bülteninde, meslek ve ticaret odaları suretiyle ekmek üreticilerine

gönderilmek üzere bir de mektup hazırlamıştır. Mektubunda Kurul, ekmek

sektöründeki birtakım yapısal sorunların görüldüğünü kabul etmesine

rağmen ekmek üreticilerinin, rekabetten kaçınmak amacıyla 4054 sayılı

Kanun’a aykırı davranışlar içine girmemeleri gerektiğini vurgulamıştır.

Bir dosya kapsamında haklarında ön araştırma veya soruşturma

açılmış bulunan teşebbüslere, rekabet ihlaline yol açtığı iddia edilen

davranışlara nasıl son verecekleri konusunda görüş bildirilmesi Kurul’un,

4054 sayılı Kanun’un 9. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, sıkça başvurduğu

bir yöntem olarak öne çıkmaktadır. Ancak söz konusu basın bültenlerinde

Kurul bu uygulamasının kapsamını daha da genişletmiştir. Her iki basın

2

Bkz. “Ekmek Üreticilerine Rekabet Uyarısı”,

TR/Guncel/Ekmek-Ureticilerine-Rekabet-Uyarisi> Erişim Tarihi: 20.09.2014.

Ahmet Fatih ÖZKAN

518 İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 5 Sayı:2 Yıl 2014

bülteninde de Kurul ilgili sektörlerdeki teşebbüslerin tümüne, herhangi bir

önaraştırma ya da soruşturmanın tarafı olsun olmasın, rekabet ihlaline yol

açabilecek birtakım davranışlarda bulunmamaları, hâlihazırda söz konusu

türden davranışlarda bulunuyorlarsa bu davranışlara derhal son vermeleri

konusunda bir çağrıda bulunmaktadır. Esasen rekabete aykırılık

iddialarının incelendiği soruşturmalarda bir rekabet ihlalinin tespiti

halinde ilgili teşebbüse veya teşebbüslere 4054 sayılı Kanun’da öngörülen

yaptırımlar uygulanır ve ihlale derhal son vermeleri bildirilir. Bu karar

soruşturma konusu teşebbüsler için bağlayıcıdır; ilgili pazardaki diğer

teşebbüsler için hukuken bağlayıcı bir etki doğurmaz ve söz konusu

teşebbüslere yönelik bir uyarıda bulunulmaz.

Bunun bir nedeni de rekabet hukuku kurallarının doğrudan rekabeti

teşvik eden veya teşebbüsleri rekabet etmeye ya da belli bir biçimde

davranmaya zorlayan bir niteliğinin bulunmamasıdır. Aksine rekabet

hukuku, rekabete aykırı durumları ex ante önleyerek (öncül müdahale)

veya ex post ortadan kaldırarak (ardıl müdahale) rekabeti korur. Rekabet

ihlallerinin hiç meydana gelmemesi ise toplumda ve teşebbüsler nezdinde

belli bir rekabet kültürünün varlığı veya oluşturulması ile doğrudan

ilgilidir. Rekabet savunuculuğu, bu noktada rekabet hukuku

uygulanmasından elde edilen faydaları arttırabilir, böylece rekabet hukuku

uygulamasını tamamlayıcı bir rol oynar

3

. İlk kez motorlu taşıtlar sürücü

kursları sektörüyle başlayan ve ekmek sektörüyle devam ettirilen basın

bülteni yayımlama uygulamasıyla Kurul, toplumun her seviyesinde

yerleşik bir rekabet kültürü oluşturma hedefiyle uzun yıllardır büyük bir

önem verdiği rekabet savunuculuğu faaliyetleri kapsamında iş dünyasına

doğrudan ilişkiler çerçevesinde hitap etmek suretiyle yeni bir adım

atmıştır.

Bu makalede söz konusu basın bültenleri özelinden yola çıkılarak

Türkiye’deki rekabet kültürü hakkında değerlendirmelerde bulunulmakta

ve Kurul’un Türkiye’de bir rekabet kültürü oluşturulması ve geliştirilmesi

3

Dabbah M, International and Comparative Competition Law, Ca mbridge Universit y

Press, İngiltere, 2010, s.67.