Modern Ortadogu Tarihi, 1453-2015.

• Author: Impramoglou, Gilmaz
• Position: Book review

Modern Ortadogu Tarihi, 1453-2015

James L. GELVIN

Gunes Ayas (Cev.), Timas Yayinlari, Istanbul, 2016, 470 sayfa,

ISBN: 978-605-08-2212-0

Yazar, tarih yazimini klasik realist ve tamamlayici unsur olan neo-klasik teoriler uzerinden kurgulamistir. Burada klasik realist Hans Morgenthau'nun cikarla birlikte gelen guc kavrami, gunumuzun Ortadogu devletleri arasinda var olan iliskiyi aciklamakta kullanilmistir. Bununla beraber tarihi konulari siyasi anlamda aciklarken de, klasik realist teorinin tamamlayicisi niteliginde olan neo-klasik teorinin "siyasal eylemin ahlaki anlaminin farkindaligi" (her cikar catismasi olumlu sekilde ongorulmeyebilir) ile belirli bir ulusun ahlaki, moral ideallerini tum dunyanin (evrensel) yasasi olarak takdimine karsi olan yaklasimlarini kullanmistir. Ayrica yazar tarih olgusunu, bir sebep-sonuc iliskisi seklinde hayali varsayimlar uzerinden degil, rasyonel olaylara atifta bulunarak aciklamistir.

Kitap cok cok nadir imla hatalari icermesine ragmen, son derece akici ve anlasilir bir Turkce ile Gunes Ayas tarafindan Turkceye tercume edilmistir. On ve arka kapak kalitesi son derece kaliteli olup, satisi da j elatin bir ambalaj icinde yapilmaktadir. Ancak esas konunun islendigi sayfalarin, kagit kalitesi daha iyi olma potansiyeline sahiptir.

"Modern Ortadogu" tarihi hakkinda olan kitabin yazari James L. Gelvin, Kaliforniya Universitesi Tarih Bolumu profesorudur. Kitabin temeli 18.yy'in esasinda dunya tarihinde bir donum noktasi oldugu dusuncesi uzerine insa edilmistir. Bu anlamda kuresel ekonominin olusturdugu bir dunya pazari ve ulus devletlerden olusan bir dunya sistemi, kitapta modern tarihi ayirt eden iki onemli ozellik olarak sunulmustur. Yazar, Orta Dogu'daki istikrarsizligin nedenlerini siralarken, bolgedeki bu istikrarsizligin esasinda bolge uzerinde hesaplari olan diger ulkelere siyasal, askeri ve ekonomik anlamda buyuk firsatlar sundugunu detayli olarak aciklamaktadir. Kitap, bolgede ulus- devlet dengesizliginin ve sosyo-kulturel farkliliklarin bireysel zeminden toplumsal unsur haline getirilerek, toplumlarin ayristirildigini boylece bolgenin her turlu istismara nasil acik hale getirildigini aciklamaktadir. Kitap Ortadogu'daki tarihi olaylari 2015 yilina kadar inceleyerek, "Arap Bahari" ile ilgili detayli analizlerle bolgenin gelecegine yonelik bazi ongorulerde bulunmaktadir. Kitap giris ve sonuc dahil olmak uzere 4 ayri kisma ayrilan 19 bolumden olusmaktadir.

1. Kisim: Modern Cagin Gelisi (s.7-78)

2. Kisim...