Legal framework of training of academics in Turkish higher education system

• Author: Yrd. Doç. Dr. K. Burak Öztürk
• Pages: 173-194

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 5 Sayı:2 Yıl 2014 173

TÜRK YÜKSEKÖĞRETİM DÜZENİNDE ÖĞRETİM ÜYESİ

YETİŞTİRİLMESİNİN HUKUKİ ÇERÇEVESİ

Yrd. Doç. Dr. K. Burak Öztürk*

ÖZET

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun araştırma görevlisi

statüsünü öngören 33 üncü maddesi, 35 inci madde ile birlikte

değerlendirildiğinde, öğretim elemanı istihdam edilmesi suretiyle öğretim

üyesi yetiştirilmesinin yasal çerçevesini oluşturmaktadır. Türk

yükseköğretim sisteminde öğretim üyesi yetiştirilmesini sağlamak için

Yükseköğretim Kurulu tarafından yürütülmekte olan Öğretim Üyesi

Yetiştirme Programı (ÖYP), özellikle esas aldığı merkezi yerleştirme

sistemiyle, yükseköğretime ilişkin yasal düzenlemelerin çizdiği

çerçevenin dışında kalmaktadır. Herhangi bir yasal dayanağı bulunmayan

ÖYP modelinin yasal düzenlemelerde Anayasa’da öngörülen üniversite

özerkliği ilkesine uygun değişiklikler yapılmadan uygulanması hukuken

mümkün değildir.

Anahtar Kelimeler: Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı (ÖYP),

araştırma görevlisi, yükseköğretim, merkezi yerleştirme, idare hukuku.

LEGAL FRAMEWORK OF TRAINING OF ACADEMICS IN

TURKISH HIGHER EDUCATION SYSTEM

ABSTRACT

Article 33 of the Higher Education Law no. 2547, providing rules

concerning research assistants, combined with article 35 of the same Law,

constitutes the legal framework of training of academics by means of

recruiting academic staff. Academics Training Programme, which is

* Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

Yrd. Doç. Dr. K. Burak ÖZTÜRK

174 İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 5 Sayı:2 Yıl 2014

implemented by the Council of Higher Education, does not fit in the

framework drawn by the legal dispositions, notably because of the central

recruitment system it provides. The above mentioned Programme, which

has no legal basis, can not be carried on unless necessary amendments are

made to the relevant legal dispositions in conformity with the principle of

the autonomy of universities provided by the Constitution.

Keywords: Academics Training Programme, research assistant,

higher education, central recruitment, administrative law.

GİRİŞ

Anayasa’nın 130 uncu maddesinin ifadesiyle, “(ç)ağdaş eğitim-

öğretim esaslarına dayanan bir düzen içinde milletin ve ülkenin

ihtiyaçlarına uygun insan gücü yetiştirmek amacı ile; ortaöğretime dayalı

çeşitli düzeylerde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, yayın ve

danışmanlık yapmak, ülkeye ve insanlığa hizmet etmek üzere” kurulan

üniversitelerin, bu faaliyetleri yerine getirebilmek için “insan gücü”ne

ihtiyaç duyduğu ortadadır. Türkiye’de sayıları giderek artan

yükseköğretim kurumlarındaki öğretim üyesi açığı

1

, bu ihtiyacın tam

olarak karşılanamadığını göstermektedir

2

. Öğretim üyelerinin

yetişmesinde, üniversitelerce sağlanan lisansüstü öğretim vazgeçilmez bir

öneme sahip olmakla birlikte, bunun tek başına yeterli olmadığı ve bir

öğretim üyesi yetiştirme sisteminin geliştirilmesi gerektiği

savunulmaktadır

3

.

Türk yükseköğretim sistemi içerisinde, bu ihtiyacın

karşılanmasında başvurulabilecek araçlardan en belirgini, araştırma

1

Türkiye’de öğretim elemanı açığına ilişkin veri ve değerlendirmeler için bkz. Çetinsaya,

G.: Büyüme, Kalite, Uluslararasılaşma: Türkiye Yükseköğretimi İçin Bir Yol Haritası, 2.

B., Eskişehir 2014, s. 128 v.d.

2

Öğretim üyesi ihtiyacı karşılanmadan yeni üniversiteler kurulmasının bu açığın

oluşmasının önemli nedenlerinden birini oluşturduğu söylenebilir. Bkz. Karakütük,

K./Özdemir, Y.: “Bilim İnsanı Yetiştirme Projesi (BİYEP) ve Öğretim Üyesi Yetiştirme

Programı’nın (ÖYP) Değerlendirilmesi”, Eğitim ve Bilim, C. 36, S. 161 (2011), s. 28.

3

Çetinsaya, s. 136-137.