Legal development about trt share in electricity market

• Author: Doç. Dr. Besir Fatih Dogan
• Pages: 36-60

Doç. Dr. Beşir Fatih DOĞAN

36 İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 4 Sayı:1 Yıl 2013

LEGAL DEVELOPMENT ABOUT TRT SHARE IN ELECTRICITY

MARKET

ABSTRACT

According to Law on Revenues of Radio and Television

Corpora tion of Turkey (No.3093), legal persons who sell electricity to

final customers are obliged to show amount equal to 2 % of total

electricity price in the bills and to pa y these amounts to Radio and

Television Corpora tion of Turkey (TRT). By the passage of time, due to

expressions in various texts, comment and a pplication problems leading

disputes occurred r egarding this article.

Problems center on; who are obliged to pay TRT share, what is

final consumer, should final consumer commented and its context

determined under Law on Customer Pr otection or electricity mar ket

legislation, is it possible to collect TRT share retrospectively by those who

did not collected it via their bills a nd without a sa lvo note a lthough they

held the right and authority to collect TRT shar e, on which a mount TRT

share will be calculated, will loss a nd theft fee considered in this

calculation, can TRT shar e collected r etrospectively after stay of

execution decisions regarding EPDK resolutions regarding this issue.

Keywords: TRT sha re, final consumer, loss and theft fee, EPDK

(EMRA), principle of legal security

I- GİRİŞ

Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanununa1 (kısaca

TRT-GK) göre nihai tüketiciye elektrik enerjisi satışı yapan lisans sahibi

tüzel kişiler, elektrik enerjisi satış bedelinin yüzde ikisi tutarındaki payı

faturalarında ayrıca göstermek ve bu kapsamdaki bedelleri Türkiye

Radyo-Televizyon Kurumuna intikal ettirmek zorundadırlar.

İlk olarak 1984 yılında çıkarılmış olan 3093 sayılı TRT-GK’nın 4.

maddesinin c) bendine göre:

1 RG 15.12.1984, sa. 18606; söz konusu Kanun’da 1999’da ve en son 5784 sayılı Kanun’la

2008’de değişiklikler yapılmıştır.

Elektrik Piyasasında TRT Payı Ödenmesi Konusundaki Hukuki Gelişmeler

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 4 Sayı:1 Yıl 2013 37

“Türkiye Elektrik Kurumu ve Bu Kurum dışında Kanunla elektrik

üretimi ve iletimi tesisleri kurmaya ve işletmeye dağıtım ve

ticaretini yapmaya yetkili kılınan diğer kurum ve kuruluşlar,

tüketilen enerjinin miktarının birim bedel ile çarpımından elde

edilecek meblağın yüzde 3,5 oranı tutarındaki payı Türkiye Radyo-

Televizyon Kurumuna intikal ettirirler.”2

Bu hükümde kanun koyucu, tüketici kavramına hiç değinmemiş,

sadece “tüketilen” kavramını kullanmış ve elektriğin kimin tarafından

tüketildiğine bakmaksızın, elektriğin tüketildiği her durumda TRT payı

ödeme yükümlülüğünü hükme bağlamıştır3. Kanunun bu maddesi 1999

yılında 4397 sayılı Kanunla4 değiştirilmiş ve tüketici kavramı ilk defa

kullanılmaya başlanmıştır. Nitekim tartışmalarda bu düzenleme ile birlikte

başlamıştır. Maddenin değiştirilmiş haline göre,

“Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. ve Türkiye Elektrik Üretim-İletim

A.Ş. ile bu kuruluşların dışında kanunla elektrik üretimi ve iletimi

tesisleri kurmaya ve işletmeye, dağıtım ve ticaretini yapmaya yetkili

kılınan diğer kurum, kuruluş ve işletmeler nihai tüketiciye satılan

enerjiden elde edilen gayri safi satış hasılatının (katma değer

vergisi hariç, tüm fon, vergi ve paylar dahil) % 2 oranı5 tutarındaki

payı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna intikal ettirirler.”

Bu düzenlemede açıkça nihai tüketici kavramına yer verilmiştir.

Ancak nihai tüketici kavramından ne anlaşılması gerektiği hususunda

2 Bakanlar Kurulunun 22.01.2003 tarih ve 2003/5201 sayılı Kararı’nın 1 inci maddesinde,

“Elektrik üretimi, dağıtımı ve ticaretini yapmaya yetkili kılınan kurum, kuruluş ve

işletmeler tarafından nihai tüketiciye satılan enerjiden elde edilen gayri safi satış hasılatı

üzerinden Türkiye Radyo Televizyon Kurumuna intikal ettirilen % 3,5 oranı tutarındaki

pay, bu Kararın yayımı tarihinden itibaren uygulanmak üzere % 2 olarak belirlenmiştir.”

denilmiş ve söz konusu karar 23.02.2003 tarihli ve 25029 sayılı Resmi Gazete’de

yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

3 Pınar, H., Elektrik S atışları Üzerinden Alınan %2’lik TRT Payının Hesaplanmasının

Hukukî Yönden Değerlendirilmesi, Doç.Dr. Haluk Konuralp’a Armağan, C. III, Ankara

2009, s. 776.

4 4397 sayılı Kanun için bkz. RG 10.07.1999, sa. 23751.

5 Madde 4’ün c) bendinde yer alan % 3, 5 şeklindeki oran, 23.2.2003 tarih ve 25029 sayılı

R.G.'de yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararının 1. maddesi hükmü gereğince

değiştirilmiştir.