Italy's Election System Reforms in The Context of Seeking Governance Stability

• Author: Cengiz ARIKAN ? Onur ALTUNSU
• Pages: 607-630

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi –İnÜHFD- Cilt:9 Sayı:2 Yıl 2018 607

YÖNETİMDE İSTİKRAR ARAYIŞI EKSENİNDE

İTALYA’NIN SEÇİM SİSTEMİ REFORMLARI

ITALY’S ELECTION SYSTEM REFORMS IN THE

CONTEXT OF SEEKING GOVERNANCE STABILITY

DOI: 10.21492/inuhfd.480560

Cengiz ARIKAN*

Onur ALTUNSU**

Özet

Seçim, günümüz temsili demokrasilerinin vazgeçilmez unsurudur. Halkın adına

karar alacak temsilciler seçim yoluyla belirlenir. Temsilcileri belir leme süreci ve ülkedeki

iktidar yapısı, tercih edilen seçim sistemine göre farklılaşır. Bu nedenle, diğer hükümet

sistemlerinin yanı sıra, iktidarı elde etme ve kullanma bakımından yasama çoğunluğuna

sahip olmayı gerektiren p arlamenter sistemlerde seçim sistemi çok önemlidir. Son

dönemde hükümet istikrarsızlıkları ile anılan İtalya, güçlü ve istikrarlı iktidarlar yaratmak

adına bir dizi seçim kanunu reformu yoluna gitmiştir. Reform sürecinin başlangıcından

günümüze kadar farklı adlarla anılan dört yasa değişikliği yapılmıştır. Bu değişikler; 1993

yılında yapılan Mattarellum, 2005 yılında yapılan Porcellum, 2014 yılında yapılan

Italicum ve 2017 yılında yapılan Rosatellum’dur. İtalyan Anayasa Mahkemesinin verdiği

iptal kararları da süreç içerisinde etkili olmuştur. İtalyan yasama o rganı, son iki seçim

yasasını (Italicum ve Rosatellum) Anayasa Mahkemesinin verdiği iptal kararlarından

sonra yürürlüğe koymak zorunda kalmıştır. S on yirmi beş yılda hukuki ve siyasi etkenler

tarafından ivme kazandırılan bu süreçte henüz istenilen sonuca ulaşılamamıştır. Bu

çalışmada İtalya’da devam eden değişim süreci detaylı olarak analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Seçim, seçim sistemleri, İtal yan seçim sistemi, İtalya’da

istikrar arayışları, İtalyan seçim sistemi reformları.

Abstract

Election is an indispensable element of modern-day representative democracies.

Representatives who take desicions on behalf the people, are determined by election. The

process of determining representatives and the power structure in the country differs

according to the preferred electoral system. Therefore, in addition to other government

systems, in parliamentary systems that require to have a legislative majority in terms of

obtaining and using power, elect oral system is considerably significant. Italy, which was

recently known for the instability of the government, went on to a series of electoral laws

reform in order to create strong and stable powers. From th e beginning of the reform

process to the present day four amendments have been made with different na mes. This

* Dr. Öğr. Üyesi, Kırıkkale Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Anayasa Hukuku Anabilim

Dalı. (E-Mail: carikan_58@hotmail.com), (Orcid: 0000-0003-2785-3575)

** Ar. Gör., Kırıkkale Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Hukuk Felsefesi ve Sos yolojisi

Anabilim Dalı. (E-Mail: virtuozaltunsu@windowslive.com), (Orcid: 0000-0001-5678-

2572).

Makale Gönderilme Tarihi: 08.11.2018 Submitted: 08.11.2018

Makale Kabul Tarihi: 28.12.2018 Accepted: 28.12.2018

Cengiz ARIKAN - Onur ALTUNSU

608 Inonu University Law Review InULR Vol:9 No:2 Year:2018

amendments are Mattarellum made in 1993, Porcellum made in 20 05, Italicum made in

2014 and Rosatellum made in 2017. The annulment decisions of Italian Constitutional

Court was effective in this process. The Italian legislative organ had to implement last two

election laws (Italicum and Rosatellum) after the annulment decisions of Constitutional

Court. This process, accelerated by some legal and political factors in the last twenty-five

years, has not been reached the desired result yet. In this study, the ongoing change

process in Italy, has been analyzed in detail.

Keywords: Election, election systems, Italy election system, seeking stability of

Italy, Italy election system reforms.

GİRİŞ

Demokrasi, sosyal düzenin kurulması ve sürdürülmesine ilişkin

alınan kararlarda halkın aktif rol oynadığı yönetim modelidir.

Demokrasinin uygulanma tarzı, siyasi tercihlere ve toplumun içinde

bulunduğu koşullara göre farklılık gösterir. Tarihsel süreçte görece az

nüfuslu bazı toplumlarda halkın kendisine ilişkin karar alma süreçlerine

doğrudan katıldığı gözlemlenmiştir. Zamanla artan nüfus karşısında

doğrudan katılımın olanaksız hale gelmesiyle birlikte demokrasinin

sürdürülebilirliğini sağlayacak yeni prensiplere gereksinim duyulmuştur.

Bu noktada halkın adına karar almayı sağlayacak bir mekanizma olarak

temsil kurumu gelişmiştir.

Temsili demokraside halk, seçimle belirlediği temsilcileri

vasıtasıyla devlet yönetiminde söz sahibi olur. Halkın toplumsal düzeni

sağlamaya yönelik faaliyetlerinde önemli bir araç haline gelen seçim, her

daim demokrasiye ilişkin tartışmaların gündeminde yer almaktadır. Bu

tartışmalar çerçevesinde seçimlerin özgür ortamda ve düzenli aralıklarla

yapılması, genel oy, eşit oy, gizli oy ve açık sayım gibi bazı prensiplerin

kabul edilmesi gerektiğinin altı çizilmektedir. Yine temsilde adalet ve

yönetimde istikrar prensiplerine uygun bir seçim sisteminin demokrasiye

katkı sağlayacağı ifade edilmektedir. Ancak, her ülke, kendi iç

dinamiklerine göre ve bazen de küresel gelişmelerin etkisi altında seçim

sistemini belirler.

İtalya’da seçim sistemi de küresel bir faktör olarak göze çarpan iki

kutuplu dünya düzeninin etkisi altında biçimlenmiştir. İki kutuplu düzen,

bazı partilerin hükümet etme olanağını ortadan kaldırırken bazılarının da

yönetime adeta ambargo koymasına yol açmıştır. Bir siyasi partinin yarım

asra yakın yönetimde etkin olması, daha da önemlisi başka siyasi

aktörlerin yönetimi devralamayacağına ilişkin yaygın kanaat, siyasal

sistemin işleyişinde birtakım sorunları da beraberinde getirmiştir.

İtalyan siyasetinde ortaya çıkan yolsuzluklar, 1993’teki seçim

reformunun gerekliliğini ortaya koymuş ve bu tarihten sonra seçim