Iran insurance law establishing and operating conditions of institutions

• Author: Prof. Dr. Hüseyin ALTAS, Yrd. Doç. Dr. Leyla Müjde KURT
• Pages: 402-421

Yrd.Doç.Dr. Mohammed MAGHAMİNİA

402 İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt:2 Sayı:2 Yıl 2011

IRAN INSURANCE LAW ESTABLISHING AND OPERATING

CONDITIONS OF INSTITUTIONS

ABSTRACT

Insurance, under a special law, shall be deemed a commercial

nature of their work. In this context, the main subject of the insurance

contract, it is the nature of a commercial business. Insurance, unlike other

contracts, both parties and the subject's personality and as a qualified

contract. Insurer, in accord with the subject of the contract becomes a

corporate entity. Like in most countries, the Iranian law, the insurer is also

envisaged should be a specific personality structure and attributes. The

insurer's structure in Iran, the first related to how the regulatory and

supervisory activities, Iran's central insurance agency and insurance law in

1970. The insurer for the insurance contract to have legal validity in a

number of technical and legal conditions that must be. The insurer, is in

the form of anonymous companı, and also a certain amount of capital it

should be the owner of the establishment and operating permit should be

included, the insurer determines the personality of the subjects

Keywords: Insurance Company, Incorporated Company, Iranian

Insurance Law, Insurance

A- GİRİŞ

Sigorta kavramı, belli tehlike veya güvensizliklere karşı sosyal

yardımlaşma, malı güç birliği veya güven birliği gibi geniş anlamların

içinden türemiş ve ticaret alanında ayrı bir hukuk dalı olarak ortaya

çıkmıştır. Bu kavramdan doğan ilişkileri ve dengeleri düzenleyen sigorta

hukukunun ana konusu, kişilerin ekonomik değere sahip malvarlıklarını

belirli risklere karşı ekonomik güvene kavuşturmaktır. Sigortacılık, ticari

bir meslek olarak ortaya çıkmış ve bugün ticari sektörlerinin başında

gelmektedir. Sigortacı, sigorta edimini sunan güçlü işletme sahibi olarak,

sigortanın teknik ve hukuki yapısına uygun olarak bu edimi kanun ve

hukuki kurallara göre sigortalılarla sunar. Bu sunumu ve sonuçların

düzenleyen temel hukuki ilişki, sigorta sözleşmesidir. Sigorta sözleşmesi,

nitelikli bir sözleşmedir. Çünkü sigorta konusu bir yana, sigorta

taraflarının sıfatı bu sözleşmenin temel hukuki mahiyetini yasallaştıran ön

İran Hukukunda Sigorta Müesesselerinin Kuruluşu ve Faaliyet Koşulları

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt:2 Sayı:2 Yıl 2011 403

koşuldur. Bu bağlamda sigortacının kişilik yapısı çok önem taşımaktadır.

Bu yapı, genellikle sigortanın temel mahiyetini taşıyan toplumsal katılım,

yardımlaşma, güçlü ticari işletme şekliyle sağlanır. Bilindiği gibi, çoğu

ülkelerin hukuk sistemlerinde sigortacının, artık her hangi bir kişi sıfatıyla

değil, yapısal belirli nitelikte olması gerekir. Bu yüzden sigortacının

kişilik mahiyetinin oluşumu ve faaliyet koşulları her ülkenin ekonomi ve

ticari boyuttaki sigorta sektörünün oluşumunda ve etkinliğinde büyük

önem taşımaktadır. Bu konu uluslarlararası hukukta genel bir çerçeveye

sahip olsa dahi, her ülke hukukunda da sigortacının yapılanma şekli ve

faaliyet sınırları konusunda bazı değişik hukuki yöntemlere sahip olduğu

bilinmektedir. Bu çerçevede İran sigorta hukukunda, sigortacının

kurumsal kişiliğinin oluşumu, teşkilat prösüdürü ve faaliyet koşullarının

tanımı ve incelenmesi, sigorta hukukunun gelişmesi ve sigorta taraflarının

hukuki menfaatlerinin denkleşmesi ve ayrıca bu ilişkide tüketici

haklarının korunması üzerindeki etkisinin ölçülmesi açısından önemli

faktör sayılır. Bu konunun karşılaştırmalı hukuk bakımından incelenmesi,

Türk hukuk literatürüne ve sigorta işletmecilerine bu konuyu yakından

tanıma ve inceleme olanağını sağlayacaktır

Makalede konu İran sigorta hukukunda sigortacı şirketlerinin

kuruluşu ve teşkilat şekli, sigortacının faaliyet koşulları, sigortacı

şirketinin sona ermesi ve sigortacı oraklıklarının birleşmesi, başlıkları

altında incelenecektir.

B- Sigorta Müessesesi'nin Hukuki Yapılanma Şekli

1- Genel Olarak İran'da Sigortacılık

Sigorta faaliyeti, İran'da ilk olarak 1911'de Rus sigorta şirketleri(en

başta Engesterak sigorta şirketi) tarafından başlatıldı. İran sigorta şirketi

"İran Sigorta Anonim Şirketi« adı altında ve devlet sermayesiyle 1935

yılında kuruldu ve faaliyete başladı1. Bunu müteakip, İran'ın ilk sigorta

kanunu 1937 yılında yürürlüğe girdi. Hala yürürlükte olan bu kanun, 36

maddeden oluşur ve bugünün modern sigorta hukukunun bütün hukuki

konularını ve ihtiyaçlarını temin etmemektedir. Bu kanunda, sigortacının

hukuki yapısı ve örgütlenme mahiyetine ilişkin hükümler, özel sigorta

1 Hasani, Seyyid Mahmut: Hukuk-I Bimeh, Iran Sigorta Şirketi basımı, 2006, 36