European Court of Human Rights and the Right to Property: An analysis in the light of thaleia karydi decision

• Author: Talya Sans UÇARYILMAZ
• Pages: 391-412

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Mülkiyet Hakkı: Thaleia Karydi Kararı Işığında Bir İnceleme

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 5 Sayı:1 Yıl 2014 391

paragraph of the Convention that contains the right to fair trial had not

been existed is reached.

Key Words: The Convention for the Protection of Human Rights

and Fundamental Freedoms, Right to Property, Right to a Fair Trial,

Auction Sale, Improper Notification, Intervention to the Right to Property,

The Balance Between the General Interests of the Public and Individual

Freedoms

GİRİŞ

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından son dönemlerde

verilen kararlarda, mülkiyet hakkının kapsamı iç hukuk mahkemelerinin

vermiş oldukları kararlara kıyasla çok daha geniş bir bakış açısıyla ele

alınmaktadır. Bu anlamda kişilerin mülkiyet hakkının sağladığı

yetkilerden mahrum kalmaları konusu pek çok farklı yönden

değerlendirilmektedir. Bu farklı düzlemlerden biri de medeni usul ve icra

iflas hukukudur. AİHM tarafından yakın zamanlarda verilmiş ve

kesinleşmiş olan Thaleia Karydi Kararı’nda da cebr-i icra usulü

çerçevesinde açık artırma ile satışın kanuni gereklere uyulmadan

gerçekleştirilmesi nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği sonucuna

varılmıştır. Varılan bu sonuç ise akıllara mahkemenin “insan hakları”

algısının isabetli genişliğini getirmektedir. Bu anlamda bir taşınmazın icra

yoluyla değerinin çok altında satışının mülkiyet hakkı ihlali sayılıp

sayılmayacağı sorusuna da açıklık getiren bu kararın incelenmesi gerekir.

I. THALEİA KARYDİ KARARINA KONU OLAY

İcra Hukuku kurallarının mülkiyet haklarının içeriğinde yapacağı

etkileri inceleyen söz konusu karar

1

2009 yılında verilmiş ve 2011 yılında

kesinleşmiş olup Yunanistan Devleti zarar gören tarafa hakkaniyete uygun

bir ödeme yapmak durumunda bırakılmıştır. Karara konu olan maddi olay

merkezi Yunanistan’ın Zakynthos adasında olan Thaleia Karydi adlı

anonim ortaklığa ait arsa, üst hakkı ve otelin, ortaklığın Ioniki & Laiki

Bankası’na olan borçlarından ötürü açık artırma ile satışı biçiminde

1

Affaire Société Anonyme Thaleia Karydi Axte c. Grèce. 05/10/2009. No: 447769/07.

Talya Şans UÇARYILMAZ

392 İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 5 Sayı:1 Yıl 2014

özetlenebilir. Ancak maddi olayın ayrıntıları incelendiğinde kararda önem

taşıyan farklı hususların da olduğu göze çarpmaktadır. Olayın başlangıcı

ilgili bankanın 1996 yılında ortaklığa 7.326 Euro’ya karşılık gelen bir

tutar için ödeme emri göndermesine dayanmaktadır. Tebligat memurunun

Yunan Medeni Usul Kanunu uyarınca tebligatı ortaklığın hukuki

temsilcisine yapması gerekmekte olup olayda memur, hukuki temsilcinin

kayıtlı ikametgah adresinde sadece Filipinli üvey annesini bulmuş ve bu

kişi de tebligatı kabul etmemiştir. Tebligat memuru ise ilgili kanun

uyarınca kapıyı açan şahsa tebligatın muhatabı ile beraber yaşayıp

yaşamadığını sorarak aldığı cevabı tutanağına eklemesi, bunu kapıya

yapıştırması ve bir örneğini mahalle karakoluna bırakması gerekirken

tutanağı kapıya yapıştırmakla yetinmiş, başka herhangi bir işlem

yapmamıştır. Üstelik yapıştırdığı kapı yan komşunun kapısı olmuştur.

İlgili ortaklık bu nedenle durumdan haberdar olamamış, bilirkişi

incelemesine göre 704.329 Euro eden taşınmaz mallar 7.326 Euro

tutarındaki borç için 352.329 Euro karşılığında açık artırma ile satılmıştır.

Anonim ortaklık satımdan doksan üç gün, ihale tutanağının ipotek

bürosunda kayıt altına alınmasından otuz iki gün sonra durumdan

haberdar olmadığını belirterek açık artırma ile satışa itiraz etmiştir. İlk

derece mahkemesi ise itirazın satımdan önce yapılması gerektiğini

açıklayarak gecikmiş olan itirazı reddetmiştir. Ortaklık bunun üzerine bir

üst mahkemeye başvurmuş, üst mahkeme yaptığı istinaf incelemesi

sonrasında ilk derece mahkemesinin kararını bozarak Yunanistan Medeni

Usul Kanunu’nun ilgili maddesi uyarınca itirazın ihale tutanağının

oluşturulmasından itibaren doksan gün içerisinde yapılabileceğini

belirtmiştir. Karar kendisine geri gönderilen ilk derece mahkemesi de açık

artırma yoluyla satışı tebligatın geçersiz olması nedeniyle iptal etmiştir.

Bu karardan memnun olmayan banka ise temyiz mahkemesine başvuru

yaparak satışın geçerliliğini talep etmiştir. Yüksek Mahkeme açık artırma

ile satışa yapılan itirazın gecikmeden dolayı kabul edilmemesi

gerektiğinin altını çizerek usulsüz tebligatın bir yargı kararı ile iptal

edilene dek usulüne uygun olarak yapılan tebligatın tüm hüküm ve

sonuçlarını doğuracağına karar vermiştir. Yüksek Mahkeme’ye göre iptal