Enerji Güvenligi Rusya-Bati Gerilimi ve Türkiye (1997-2016).

• Author: Çetinkaya, Seref

Seref Çetinkaya'nin çalismasi, Rusya-Bati gerilimine enerji güvenligi baglaminda odaklanmaktadir. Bu kapsamda çalisma, Rusya ile Bati arasindaki gerilimde Türkiye'nin rolünü irdelemektedir. Çetinkaya'nin çalismasinin zamansal sinirliligini 1997 yili Mavi Akim projesi ile 2015 yili uçak krizi arasinda olan dönem belirlemektedir. Çalisma, enerji türlerinden dogalgaz ile konu bakimindan sinirlandirilmistir. 1973 yilindan bugüne enerji güvenligi konusu önem kazanmasina ragmen bu konudaki çalismalar, makaleler ve lisansüstü tezlerle sinirli kalmistir. Çetinkaya'nin enerji güvenligi eseri literatürdeki kitap eksikligini gidermeye yönelik önemli bir adimdir. Çetinkaya'nin 2019 yilinda tamamlamis oldugu doktora çalismasi ayni yil Gece Akademi Yayinlari tarafindan kitap haline getirilmistir. Bu kapsamda Çetinkaya'nin kitabinda yer verdigi temel argümanlara deginilerek iddialari ortaya koyulmustur.

Çetinkaya kitabina doktora çalismasinda oldugu gibi arastirmanin yöntemlerini belirleyerek baslamistir. Bu çerçevede yazar, arastirmanin kapsami, önemi, varsayimlari ve sinirliliklarina yer vermistir. Giris kisminin ardindan çalismanin birinci bölümünü meydana getiren enerji arz güvenligi ve dogalgaz basligi literatür taramasi seklinde yapilmistir. Bu bölümde çalismaya temel olusturan enerji kavrami ele alinirken jeopolitik, jeostrateji ve jeoekonomi kavramlarina yer verilerek enerjinin cografya ile baglantisi kurulmaya çalisilmistir. Ayni zamanda enerjinin politika, strateji ve ekonomi konulariyla ilgisi irdelenmistir. Bu kisimda enerji kavraminin tanimi yerine enerji kaynaklarinin önemi vurgulanmistir. Birinci bölümün ilerleyen kisimlarinda dogalgaz, enerjinin yeni aktörü olarak degerlendirilmis, literatür taramasi çogunlukla dogalgaza ait verilerle (dogalgazin dünyadaki görünümü, rezerv durumlari, üretim, tüketim miktarlari gibi) desteklenmistir. Çetinkaya'nin çalismasinin birinci bölümü kavramsal çerçeveyi olusturmaya yönelik ilerlemistir. Bu sebeple güvenlik kavraminin tanimi ve kapsami bu bölümde yer almistir. Ayrica enerji arz güvenligine yönelik güncel sorunlara da bu kismin sonunda yer verilmistir.

Ikinci bölümde Çetinkaya, Rusya-Bati arasindaki enerji rekabetine ve bu rekabetten kaynaklanan sorunlara yer vermistir. Ilk olarak Rusya açisindan enerjinin önemi adli baslikta Rusya'nin sahip oldugu rezervlere yer verilerek ayni zamanda enerjinin ekonomik olarak etkisine ve dezavantajli olunan durumlara deginilmistir. Çetinkaya, enerji rekabetini...