Duties and authority of the law enforcement in Turkey and Italy in terms of protection of cultural and historical environment

• Author: Dr. Zafer AKKUS, Dr. Tamer EFE
• Pages: 314-365

Dr. Zafer AKKUŞ – Dr. Tamer EFE

314 İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 5 Sayı:2 Yıl 2014

içeren teoriden pratiğe yönelik ulusal/uluslararası çalışma ve hukuksal

düzenlemeler yapılmıştır. Tarihsel ve kültürel çevrede bulunan eserlere

karşı artan suçların önlenmesine yönelik suç öncesi ve sonrası mücadele

yöntemleri geliştirilmiştir/geliştirilmektedir. Bu çevrelerin korunması ile

eski eserlere karşı işlenen suçlarla mücadele eden kamu kurumları, kamu

görevlileri ile mücadele yöntemleri dünyanın değişik ülkelerinde

benzerlikler göstermektedir. Tarihsel ve kültürel çevrenin korunması

bakımından akdenizin güçlü ve köklü ülkeleri arasında bulunan ve birçok

medeniyete ev sahipliği yapan Türkiye ve İtalya’da kolluğun görev ve

yetkileri bu çalışmada karşılaştırmalı olarak tartışılmaktadır.

Anahtar Sözcükler: Tarihsel ve Kültürel Çevrenin Korunması,

Türkiye, İtalya, Kolluk, Görev ve Yetki.

DUTIES AND AUTHORITY OF THE LAW ENFORCEMENT IN

TURKEY AND ITALY IN TERMS OF PROTECTION OF

CULTURAL AND HISTORICAL ENVIRONMENT

Abstract

Humankind has always been creating artifacts which reflect the

socio-cultural structure of the society he is living in, his understanding of

social life, his perspective and the understanding of social life, his

experience and values in his physical environments of the nature since he

settled in the Neolithic period. These artifacts in the historical and cultural

environments have been stolen, damaged or destroyed due to economic,

political or social reasons and the attempts to protect the artifacts which

belong to ancient civilizations date back to old times. The industrial

revolution in the 18th and 19th centuries led to an unplanned and

unsustainable urbanization approach leading to a destruction of the natural

environment which started with the population increase in the 16th

century. While the winner of the fight/war against the natural/cultural

environment is thought to be the man who is utilizing the technological

capacities with a view to gaining advantage, the loser is also the man

himself who is actually living the results of this fight. The 20th century is

Tarihsel ve Kültürel Çevrenin Korunması Bakımından Türkiye ve İtalya’daki Kolluğun Görev ve Yetkileri

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 5 Sayı:2 Yıl 2014 315

an important period of time when the concept for protecting the historical

and cultural environments started to be comprehended and the theoretical

foundation for that was built. In this period national/international studies

were carried out and legislations were made based on the scientific

protection approaches from the theory to the practice. Some measures

have been developed with a view to preventing and fighting the increasing

number of crimes related to the artifacts found in the historical and

cultural environments. The government agencies, officers and the

measures adopted by different countries have some similarities in

countering the crimes against historical artifacts and the protection of the

sites. In this study the duties and authority of the law enforcement will be

discussed comperatively in terms of protection of cultural and historical

environment for Turkey and Italy among the most powerful and deep-

rooted Mediterranean countries and hosted many civilizations through out

the history.

Keywords: Protection of Historical and Cultural Environment,

Turkey, Italy, Law Enforcement, Duty and Authority

Giriş

Ekosistemin temel bileşenleri arasında bulunan çevre, insanın ve

diğer canlı ve cansız varlıklar ile kendi aralarında ve/veya birbirleriyle

etkileşim içerisinde bulunduğu ve kendini gerçekleştirmeye yönelik

davranışlarını sergilediği fiziksel, biyolojik, sosyal, kültürel ve ekonomik

ortamlardır. Çevre olgusunu oluşturan doğal ve tarihsel-kültürel çevrede

bulunan bütün canlı ve cansız varlıklar arasında yüzyıllar boyunca

süregelen dinamik ve sürdürülebilir bir ilişki ve iletişim bulunmaktadır.

Toplumu meydana getiren birey, ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla

üretim ve yaşam kaynağını oluşturan doğal çevreye hâkim

olmuştur/olmaya çalışmaktadır. Doğal çevreye yansıttığı düşünce, yaşayış

tarzı, beklentileri, inancı, sevinci, adetleri, görenekleri, alışkanlıkları ile

insanoğlu yaşamsal sürecini gösterdiği/betimlediği eserlerin oluşturduğu

Dr. Zafer AKKUŞ – Dr. Tamer EFE

316 İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 5 Sayı:2 Yıl 2014

tarihsel ve kültürel çevrenin oluşumunda da etken bir rol

almıştır/almaktadır.

Tarihsel ve kültürel çevrede bulunan eserler tarihi süreç içerisinde

“insan merkezli” anlayışın da etkisiyle doğaya hâkim olan/olmaya çalışan

insanın acımasızca saldırılarına ve tahriplerine uğramıştır/uğramaktadır.

Nüfusun artması, çevreye duyarlı olmayan sanayileşme ve kentleşme,

savaşlar, doğal afetler, sürdürülebilir olmayan çevre politikaları ile tarihsel

ve kültürel çevrenin giderek bozulmasına, zarar görmesine ve yok

olmasına giden süreci hızlandırmıştır. Koruma olgusu bu çevrede

meydana gelen tahribatın daha belirgin çizgilerle kendisini göstermesiyle

birlikte bilimin bu alanda çalışmasına yön vermiştir.

Tarihsel ve kültürel çevreyi koruma kavramının geçmişi eski

devirlere dayanmaktadır. Bununla birlikte modern korumanın kuramsal

temelleri geçen yüzyılda atılmış, Avrupa’da kentsel koruma girişimleri 2.

Dünya savaşından sonrasındaki dönemde başlamıştır. Uluslararası

anlamda koruma yaklaşımlarının temelleri 1931 yılında Atina’da

düzenlenen ‘I.Uluslararası Tarihi Anıtların Korunması ile İlgili Mimar ve

Teknisyenler Konferansı’nda atılmıştır. Atina Konferansında önemli tarihi

ve kültürel çevrelerin ve yapı gruplarının korunması teklif edilmiş, bu

ilkeler 1932 yılında İtalya’da ‘Carta del Restauro’ olarak yasal bir kimlik

haline gelmiştir. 1964 yılında kabul edilen Venedik Tüzüğü ise korumada

en önemli belgelerden birisi olarak kabul edilmektedir. 1972 yılında

UNESCO tarafından düzenlenen konferansta ‘Dünya Kültürel ve Doğal

Mirasının Korunmasına Dair Sözleşmesi’ imzalanmıştır

1

.

Tarihsel ve kültürel zenginlikler ‘yerel’ bir anlam taşımakla beraber

‘ulusal’ bir kimliğe sahiptir. Bu kapsamda insanoğlunun ortak değerlerini

temsil ettiğinden ‘evrensel’ bir yapıdadır

2

. Tekeli’ye göre, tarihsel ve

kültürel çevreye yapılan tahribata ilişkin uluslararası hassasiyetin

1

Tunçer, M., “Avrupa’da Tarihsel ve Kültürel Çevre Korunması”, 2012, http://mehmet-

urbanplanning.blogspot.com.tr/2012/02/avrupada-tarihsel-ve-kulturel-cevre.html. Erişim

Tarihi: 19.11.2014.

2

Ekinci, O., “Kültürel Miras, İmar ve Belediyelerimiz”, Kent ve Planlama Geçmişi

Korumak ve Geleceği Tasarlamak, Ankara, 2007, s:3.