Condition (Condicio) in Turkish Law in Comparison to Roman Law

• Author: Fahri Erdem KASAK
• Pages: 548-562

Inonu University Law Review – InULR 10(2): 548-562 (2019)

Fahri Erdem KAŞAK

548

ROMA HUKUKUYLA KARŞILAŞTIRMALI OLARAK

TÜRK HUKUKUNDA ŞART (KOŞUL, CONDICIO)

CONDITION (CONDICIO) IN TURKISH LAW IN COMPARISON TO ROMAN LAW

Fahri Erdem KAŞAK*

https://doi.org/10.21492/inuhfd.625495

Makale Bilgi

Gönderilme: 27/09/2019

Kabul: 08/11/2019

Özet

Türk hukukunun da üyesi olduğu Kıta Avrupası hukuk sisteminin temelini Roma hukuku

oluşturmaktadır. Bu bakımdan bilhassa borçlar hukuku kurumlarının incelenmesinde

Roma hukuku ka

ynaklarının dikkate alınması gerekir. Şart kurumu bakımından da aynı

esas geçerlidir. Nitekim Türk ve Roma hukukunda şarta ilişkin hükümler arasında büyük

bir benzerlik vardır. Şart kurumu, tarafların yaptıkları hukukî işlemi çeşitli ihtimaller

çerçevesind

e şekillendirmesine imkân tanır. Bir olgunun şart olarak kabul edilebilmesi

için belirli unsurları taşıması gerekir. Şartın geleceğe ilişkin olması ve gerçekleşip

gerçekleşmeyeceğinin objektif olarak şüpheli olması elzemdir. Her ne kadar öğretide

iradî – tesadüfî – karma şart, olumlu – olumsuz şart ve gerçekleşebilecek –

gerçekleşemeyecek şart gibi farklı tasnifler yapılsa da esas olan geciktirici –

bozucu şart

ayrımıdır. Zira doğurdukları hüküm ve sonuçlar bakımından anılan iki şart türü arasında

ciddi fark

lar mevcuttur. Geciktirici şarta bağlı hukukî işlem, şartın gerçekleşmesi anına

kadar askıda hükümsüzdür; ancak şartın gerçekleşmesiyle hüküm ve sonuçlarını

doğurur. Bozucu şarta bağlı hukukî işlem ise kurulduğu andan itibaren hüküm ve

sonuçlarını doğurur; ancak şart gerçekleşirse hukukî işlem kesin hükümsüz hâle gelir.

Anahtar Kelimeler

Şart,

Geciktirici Şart,

Bozucu Şart,

İradî Şart,

Tesadüfî Şart.

Article Info

Received: 27/09/2019

Accepted: 08/11/2019

Abstract

Roman law forms the ba

sis of Continental European legal system of which Tur kish law

is also a member. In this respect, Roman law sources must be considered while

examining the i nstitutions of law of obligations. The same principle is also applied for

institution of condition. I

n fact, there is a great similarity between the provisions on

condition in Turkish and Roman l aw. The institution of condition allows the parties to

shape their legal transactions within the framework of various possibilities. A provision

must bear certain

elements in order to be accepted as a condition. First of all, the

condition must indicate a future event and such event must be objectively suspicious

whether or not will realise. Although different classifications are made such as

potestative – causal – mixed condition, positive – negative condition and realisable

–

unrealisable condition, in Turkish legal system the distinction as suspensive –

resolutive

condition is the basic one, since there are significant differences between suspensive and

resolutiv

e conditions in terms of their effects and consequences. Suspensive conditional

legal transaction is provisional ineffective until t he condition occurs, but becomes

effective and bear legal consequences when the condition occurs. On the other hand,

resolut

ive conditional legal transaction is effective upon the conclusion of the transaction

and bears legal consequences; however, if the condition is fulfilled, the legal transaction

becomes null and void.

Keywords

Condition,

Suspensive Condition,

Resolutive Condition,

Potestative Condition,

Causal Condition.

Bu eser Creative Commons Atıf-GayriT icari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

* Dr. Arş. Gör., Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Hu kuk Fakültesi, Medeni Hukuk ABD.

fahri.kasak@hbv.edu.tr https://orcid.org/0000-0003-4329 -1138.