An analyisis of liability insurance provisions of the turkish commercial code no. 6102.

• Author: Doç. Dr. Rauf KARASU
• Pages: 684-706

Doç. Dr. Rauf KARASU

684 İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Özel Sayı Cilt:2 Yıl 2015

AN ANALYISIS OF LIABILITY INSURANCE PROVISIONS OF

THE TURKISH COMMERCIAL CODE NO. 6102.

ABSTRACT

The provisions of the Insurance Book of the Turkish Commercial

Code No. 6762

1

have radically amended by the Turkish Commercial

Code No. 6102. In this regard, important new rules on liability insurances

have been introduced. Insufficiencies of liability insurance provisions of

the 6762 Code had resulted in doubts in both in practice and doctrine. For

this reason, general provisions on liability insurances (ss. 1473-1482 of

the 6102 Code) and special provisions on compulsory liability (ssç 1483-

1484) have been regulated in a special chapter of in the 6102 Code.

In this study, the new rules on liability insurance introduced by the

6102 Code that have not necessarily analysed in doctrine are analysed. It

is expected that this study shall lead both the doctrine and the liability

insurance practices.

Keywords: The new Turkish Commercial Code No. 6102,

insurance, liability, liability insurance, compulsory liability insurance.

I. GİRİŞ

Sanayileşme, şehirleşme, teknolojik gelişmeler ve artan ihtiyaçlarla

birlikte yeni riskler de ortaya çıkmış ve bunun sonucunda sorumluluk

sigortaları giderek önem kazanmaya başlamış ve bazı sorumluluk

sigortaları zorunlu hale gelmiştir. Ancak 6102 sayılı TTK’nın kabulünden

önce sorumluluk sigortalarına ilişkin düzenlemelerdeki eksiklik ve bu

konunun öğretide de yeterince incelenmemesi, sorumluluk sigortalarının

Ülkemizde yeterince gelişmemesine neden olmuştur. Özellikle 6762

sayılı TTK’da sorumluluk sigortalarına ilişkin düzenlemelerin hemen

hemen yok denecek düzeyde az olması, bu sigortalara uygulanacak

hükümlerin belirlenmesinde uygulamada ve öğretide tereddütler

1

See ss. 1401-1520 of the Turkish Commercial Code No. 6102.

6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Sorumluluk Sigortalarına İlişkin Hükümlerin

Değerlendirilmesi

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Özel Sayı Cilt:2 Yıl 2015 685

yaşanmasına neden olmuştur. Sorumluluk sigortalarının kendine özgü

nitelikleri, özelikle bu tür sigortalarda belli bir sigorta değeri ve

bedelinden bahsedilememesi nedeniyle, mal sigortalarına ilişkin

hükümlerin bu sigortalara uygulanmasında bir takım yorum zorluklarına

yol açmıştır. Özellikle mal sigortalarında, malvarlığının aktif kısmında

bir azalma meydana gelirken, sorumluluk sigortalarında sigorta ettirenin

zararı, malvarlığının pasif kısmında tazminat yükümlülüğünün doğması

suretiyle bir artışın meydana gelmesi şeklinde gerçekleşmektedir. Tipik

mal sigortaları ile sorumluluk sigortaları arasındaki bu farklılıklar, mal

sigortasına ilişkin tüm hükümlerin sorumluluk sigortasına aynen

uygulanmasını imkânsız kılmıştır

2

.

Sorumluluk sigortalarını genel olarak incelemek, bir makale

boyutunu aşacak bir değerlendirmeyi gerektirdiğinden, bu çalışmada

sorumluluk sigortaları genel olarak değil, sadece henüz doktrinde

yeterince incelenmemiş olan 6102 sayılı yeni TTK ile getirilen yeni

hükümler çerçevesinde değerlendirilecektir. Bu nedenle bu çalışmanın

bilime katkısının yanı sıra uygulamaya da yol gösterici olacağı

düşünülmektedir.

II. KAVRAM VE HUKUKİ NİTELİK

Sorumluluk sigortası bir yandan sigorta ettirenin üçüncü kişilere

verebileceği zararlardan ötürü bu zararların giderilmesi için sigorta

ettirenin malvarlığındaki azalmayı önlemeyi amaçlarken

3

, diğer yandan

da sigorta ettirenin eyleminden zarar gören üçüncü kişilerin zararlarının

giderilmesini amaçlamaktadır. Bu nedenle sorumluluk sigortası sigorta

ettiren ile onun eylemlerinden zarar görenlerin menfaatlerini dengeleyen

suigeneris bir sigorta türdür

4

.

2

Şenocak, Kemal, Türk Ticaret Kanunu’nun Mal Sigortasına İlişkin Hükümlerinin

Sorumluluk Sigortalarına Uygulanabilirliği, AÜHFD, C..58, S.1, s. 191.

3

Sorumluluk sigortası, sigorta ettirenin üçüncü kişilere olan sorumluluğunu o rtadan

kaldırmaz, ancak sigorta ettirenin malvarlığında oluşabilecek azalmayı en aza indirmeyi

amaçlar.

4

Ulaş, Işıl, Uygulamalı Zarar Sigortaları Hukuku, Genel Hükümler Mal ve Sorumluluk

Sigortaları, Ankara 2012, 8. Bası, s. 764.