AMENDMENT OF THE LAWSUIT PETITION IN THE ACTION FOR AVOIDANCE AGAINST THE JOINTSTOCK CORPORATION

• Author: Taner Emre YARDIMCI
• Pages: 321-337

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi – İnÜHFD 11(1): 321-337 (2020)

Anonim Şirket Genel Kurul Kararının İptalinde Dava Dilekçesinin Islahı

321

ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL KARARININ İPTALİNDE DAVA

DİLEKÇESİNİN ISLAHI

AMENDMENT OF THE LAWSUIT PETITION IN THE ACTION FOR AVOIDANCE

AGAINST THE JOINT-STOCK CORPORATION

Taner Emre YARDIMCI*

Makale Bilgi

Gönderilme: 12/03/2020

Kabul: 19/06/2020

Özet

Genel kurul tarafından verilmiş bir kararın kanuna ve esas sözleşmeye aykırı olduğu ge-

rekçe gösterilerek iptaline karar verilmesi istenebilir. Genel kurul tarafından verilmiş bu

şekildeki bir kararın hükümsüz olduğuna karar verilebilmesi için pay sahipleri, yönetim

kurulu ve yönetim kurulu üyeleri tarafından iptal davası ikame edilebilir. Şirketin temsil

edilmesi kural olarak yönetim kurulu tarafından gerçekleştirilir ve yönetim kurulunun

dava açması hâlind e ise şirketi kayyımın temsil etmesi söz konusu o lur. Bu dava, genel

kurul kararının kanuna veya esas sözleşmeye aykırılık teşkil ettiği gerekçesiyle açılır. İptal

davasının kararın verilmesinden itibaren üç ay içinde açılması gerekir. İptal davasına

yönelik dilekçe, davacı tarafından dava görülmekte iken genişletilmek ve/veya

değiştirilmek istenebilecek iki temel unsura dayanmaktadır. Bunlardan birisi, hakkında

hükümsüzlüğe karar verilmesi istenen genel kurul kararını ifade eden dava konusudur.

Diğeri ise vakıalardan ibaret olan davanın sebebini teşkil etmektedir. Davacının dava

konusu ve/veya dava sebebi yönünden genişletme ve/veya değiştirme talebi, Hukuk

Muhakemeleri Kanunu’na göre ıslah kurumu ile gerçekleşmektedir.

Anahtar Kelimeler

Genel Kurul,

İptal Davası,

Dava Konusu,

Dava Sebebi,

Islah.

Article Info

Received: 12/03/2020

Accepted: 19/06/2020

Abstract

To be d eclared null and void of a resolution of the shareholders’ meeting, an action for

avoidance shall be instituted by the shareholders, management board and members of the

management board. The corporation shall be represented in principal by the management

board and where the management board is bringing the action, the corporation shall be

represented by the trustee. The action brought on the ground that a resolution of the

shareholders’ meeting is against the law or articles of the Joint -Stock Corporation. The

action must be brought within three months of the resolution having been adopted. The

lawsuit petition of the action for avoidance based on two essential elements which may be

expanded and/or altered by the claimant in the litigation process. One of these is the

subject-matter of the action which indicates a resolution of the shareholders’ meeting must

be declared null and void. The other one constitutes the cause of the action consisting of

facts. The request of the claimant for expansion and/or amendment of the subject-matter

and/or cause of action shall be carried out by the amendment of petition under the Code of

Turkish Civil Procedure.

Keywords

Shareholders’ Meeting,

Contesting Action,

Subject-Matter of the

Action,

Cause of the Action,

Amendment of the

Petition.

Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır

* Dr. Öğr. Üyesi, Atatürk Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Medeni Usul ve İcra-İflas Hukuku Anabilim Dalı.

Inonu University Law Review – InULR 11(1): 321-337 (2020)

Taner Emre YARDIMCI

322

I. GİRİŞ

Genel kurul kararları aleyhine iptal davası açıldıktan sonra davacı, bazı sebeplerden ötürü

ıslaha başvurmak isteyebilir. Ne zaman ıslaha başvurulması gerektiği öncelikle bu davanın tabi

olduğu yargılama usulüne ve ıslahı gerektiren taleplerin belirlenmesine bağlıdır. Öyle bazı

talepler ileri sürülebilir ki, hiç gerek yokken davacının buna yönelik isteminin sadece ıslah

yoluyla mümkün olabileceği düşünülebilir. Bu hususta isabetli bir sonuca varılabilmesi için hem

iptal davasının hukuki mahiyeti hem de davacının isteminin özelliği doğru bir şekilde

değerlendirilmelidir.

İptal davası açıldıktan sonra genel kurulun iptali istenmiş kararı yerine veya bunun yanında

başka bir kararının iptali de talep edilebilir. Başka bir ihtimal ise genel kurul kararının sakatlığını

haklı kılan sebep yerine veya bunun yanında başka bir sebebe dayanılmasıdır. Bütün bu hâllerde

davacının isteği doğrultusunda yargılamaya devam edilebilmesi için ıslaha başvurulması ihtiyacı

doğabilir. Bu hususta, iptal davasının konusu belirlenmeli ve genel kurul kararının iptalini haklı

kılan sakatlığın dava dilekçesi yönünden nasıl bir unsur teşkil ettiği açıklığa kavuşturulmalıdır.

İşbu çalışmada dava dilekçesinde ıslah yoluyla gerçekleşebilecek genişletme ve değiştirme

hâllerini dava konusu ve dava sebebi bakımından ele alacağız. Yine dava dilekçesinin unsurları

arasında yer alan diğer unsurlar (davanın tarafları, deliller vb.) için ıslah yoluna

başvurulamayacağını düşündüğümüzden bunlara ilişkin düzenlemeler yönünden bir

değerlendirme yapmayacağız. Bu bağlamda, öncelikle iptal davasının genel özellikleri

incelenecek ve ıslah başvurusunu gerektirmeyecek bazı hususlar üzerinde durulacaktır. Daha

sonra dava konusu ve dava sebebi yönünden ıslah başvurusunun bu iptal davasında nasıl bir sonuç

meydana getireceği ele alınacaktır. Son olarak, hakkında ıslah başvurusuyla genişletme ve

değiştirme gerçekleşmiş bir iptal davası reddedildikten sonra yine aynı konuda ve/veya sebebe

istinaden dava açılmasının mümkün olup olmadığı değerlendirilecektir.

II. GENEL KURUL KARARININ İPTALİ DAVASININ GENEL ÖZELLİKLERİ

Anonim şirketlerde genel kurul kararının iptali davasında sıfatın

1

kime ait olduğu, TTK

(Türk Ticaret Kanunu) m.446’da öngörülmüş olup; bu davanın genellikle yönetim kurulu veya

kayyım tarafından temsil edilecek olan anonim şirket aleyhine ikamesi şarttır

2

. Genel kurul

kararının sakat görülmesini haklı kılan vakıa bütününü ve buna dair delilleri davacı ileri sürmüş

olmalıdır. Gerek dava malzemesinin hangi ana kadar toplanacağı gerekse iptal davasının hukuki

niteliğine göre iddia ve savunmanın genişletilmesi ve değiştirilmesi yasağı (genişletme ve

değiştirme yasağı)

3

ele alınmalı ve hangi hâllerde ıslaha başvurunun gerekeceği belirlenmelidir.

Dava dilekçesinin ıslah edilmesi hakkı da şüphesiz ki bu davayı açabilenlere aittir

4

.

A. Genel Kurul Kararının İptali Davasında Uygulanan Yargılama Usulü

İptal davasında TTK m.1521 hükmü gereğince basit yargılama usulünün uygulanması

esastır. Basit yargılama usulünün uygulanması sebebiyle, genişletme ve değiştirme yasağı taraflar

için sırasıyla dava ve cevap dilekçesinin verilmesiyle başlar. Bununla birlikte, basit yargılama

usulünün uygulanabileceğine dair hükmün lafzı bağlamında davacı tarafta kimin yer aldığına göre

farklı bir yargılama usulü uygulanmasının gerektiği söylenebilir. “Şirket davalarında yargılama

usulü” başlıklı TTK m.1521 hükmü şu şekildedir: “Ticaret şirketlerinde, ortakların veya pay

sahiplerinin şirketle veya birbirleriyle şirket ortaklığından veya pay sahipliğinden kaynaklanan

davalarda veya şirketin yönetim kurulu üyeleri, yöneticileri, müdürleri, tasfiye memurları ya da

denetçilerine karşı açılacak davalarda basit yargılama usulü uygulanır.”.

Genel kurul kararları aleyhine iptal davası açma imkânı kanunda öngörülen şartlar altında

belirli kişi ve organlara tanınmıştır. TTK m.445 ve 446 gereğince, pay sahipleri, yönetim kurulu

1

İptal davası açabileceği kabul edilenler dışında kalan bir kişi tarafından bu d avanın açılması hâlinde, dava usulden

değil esastan reddedilmelidir, bkz. MüKoAktG/HÜFFER/SCHÄFER AktG § 246 kn. 6.

2

KIRCA, İsmail, Anonim Şirketler Hukuku (Kırca, Şehirali-Çelik, Manavgat), Cilt 2/2, 2. Baskı, Banka ve Ticaret

Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 2017, s.211, 212.

3

İddia ve savunmayı genişletme ve değiştirme yasağı, çalışmamızda “genişletme ve değiştirme yasağı” olarak ifade

edilecektir.

4

İptal davasının ıslah edilmesinde menfaati olsa dahi fer’î müdahil tarafından ıslaha başvurulamaz (P EKCANITEZ,

Hakan: Medeni Usul Hukukunda Fer’i Müdahale, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara 1992, s.148; YILMAZ, Ejder:

Medenî Yargılama Hukukunda Islah (6100 sayılı HMK’na göre Değiştirilmiş), 4. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara

2013, s.89).